19 Μαΐ 2008

Ένας σκύλος Ανδαλουσιανός


Τι μπορεί να συμβολίζει μια νεκρή αγελάδα πάνω σ’ ένα πιάνο; Κάποιος θα μπορούσε να θεωρήσει μια τέτοια σκηνή μακάβρια, αλλά στην πραγματικότητα σχεδόν καθημερινά έχουμε ένα νεκρό ζώο στο πιάτο μας. Και μπορούμε παράλληλα, ενώ τρώμε, να ακούμε μουσική. Αυτός είναι ένας απλός λογικός συλλογισμός, αλλά πίσω από αυτόν τον ‘συνειδητό μανδύα’ πιθανώς κρύβεται ένα δολοφονικό σενάριο ενστίκτων. Μπορεί άραγε ένα έργο με σκηνές βίας να μας κάνει πιο ανθρώπινους; Ή μπορεί ένα έργο γεμάτο παραδοξότητες να μας κάνει πιο συνειδητούς;


Το έργο ‘ Ένας σκύλος από την Ανδαλουσία,’ διάρκειας μόλις 16 λεπτών, γυρίστηκε το 1928. Οι πρωταγωνιστές του ωστόσο, Luis Bunuel και Salvador Dali, ήταν Ισπανοί, αλλά όχι Ανδαλουσιανοί. Πρόκειται για ακόμη ένα έργο που βασίστηκε στην ‘λογική των ονείρων,’ η οποία αναλύεται σύμφωνα με την Φροϋδική ‘ελεύθερη συσχέτιση’ (free association). Ο όρος εννοεί την ελεύθερη παραγωγή συνειρμών από το υποκείμενο, μέσα από την ψυχανάλυση, με σκοπό την ανάδυση των απωθημένων και την τελική ίασή τους. Ο σουρεαλισμός θα χρησιμοποιήσει αυτήν τη μέθοδο, μέσω της σύνδεσης φαινομενικά παράταιρων αντικειμένων για την ‘θεραπεία’ του ανθρώπου από την ‘κατάρα’ της λογικής.

Σε ότι αφορά τη σειρά των γεγονότων και την πλοκή του έργου, πρόκειται μάλλον για στοιχεία ανύπαρκτα. Όπως ο ίδιος ο Bunuel είπε ‘‘καμία ιδέα ή εικόνα που να οδηγεί σε μια λογική εξήγηση δε θα ήταν αποδεκτή.’’