Πλάτωνος Παρμενίδης

 

(Ή περί του Ενός)*

 

Ο Παρμενίδης του Πλάτωνα θεωρείται ένας από τους πιο αινιγματικούς και απαιτητικούς πλατωνικούς διαλόγους. Για μένα προσωπικά είναι ένα από τα πιο σημαντικά (και ίσως το σημαντικότερο) φιλοσοφικά κείμενα σχετικά με τη θεωρία των Ιδεών, την ύπαρξη του Ενός, και, κατ’ επέκταση, το πρόβλημα του Θεού. Το συνταρακτικό συμπέρασμα το οποίο διαφαίνεται από την ανάλυση του Παρμενίδη, σύμφωνα με όσα λέει στο κείμενο ο Πλάτωνας, είναι ότι το Εν μπορεί να υπάρξει και να γίνει αντιληπτό μόνο αν μετέχει στην ουσία των πάντων· μόνο δηλαδή αν υπάρχει σχετικά με τα άλλα πράγματα, τα οποία, με τη σειρά τους, αποκτούν ύπαρξη και νόημα σε σχέση με το Εν.

 

Ο διάλογος λαμβάνει χώρα ανάμεσα κυρίως στον Παρμενίδη, τον Ζήνωνα, και τον Σωκράτη. Τοποθεσία είναι η Αθήνα, γύρω στο 450 π.Χ.  Τότε ο Παρμενίδης θα ήταν γύρω στα 65, ο Ζήνωνας 40, και ο Σωκράτης 20 χρονών. Αφορμή του διαλόγου είναι το επιχείρημα του Ζήνωνα ότι επειδή αν τα πολλά υπάρχουν θα είναι αναπόφευκτα όμοια και ανόμοια, ως συνέπεια τα πολλά δεν μπορούν να υπάρχουν, κι επομένως μόνο το Εν υπάρχει. Παρότι στο κείμενο δεν δίνεται η επιχειρηματολογία του Ζήνωνα σχετικά με τον προηγούμενο ισχυρισμό του, κάτι που το επισημαίνει ο Σωκράτης, δίνεται η αφορμή να ξεκινήσει μια συζήτηση πάνω στη θεωρία των Ιδεών (όπως εκείνων της ομοιότητας και ανομοιότητας), και συγκεκριμένα ο Παρμενίδης να αναλύσει τη μεθοδολογία του σχετικά με την έννοια του Ενός.   

 

Εδώ δεν θα ασχοληθούμε με τα προβλήματα που παρουσιάζει ο Παρμενίδης σχετικά με τη θεωρία των Ιδεών. Θα αναφέρω μόνο ενδεικτικά ένα απόσπασμα, το οποίο μπορεί και να μας προϊδεάσει για το τι θα ακολουθήσει:

 

«Έτσι λοιπόν, αν βρίσκεται μέσα στο θεό αυτή καθαυτή η ακριβέστατη δεσποτεία, και αυτή καθαυτή η ακριβέστατη επιστήμη, ούτε η δεσποτεία αυτή μπορεί ποτέ να δεσπόσει σε εμάς, ούτε αυτή η καθαυτή επιστήμη μπορεί να γίνει γνωστή σε εμάς. Αλλά και εμείς ομοίως δεν μπορούμε να εξουσιάσουμε τους θεούς με τη δεσποτεία που βρίσκεται μέσα μας, ούτε να γνωρίσουμε τα θεία πράγματα με τη δική μας επιστήμη. Και για αυτόν το λόγο εκείνοι, παρότι είναι θεοί, δεν μπορούν ούτε να μας εξουσιάζουν, ούτε να γνωρίζουν τα ανθρώπινα πράγματα.»

 

Τώρα θα εστιάσουμε την προσοχή στην έννοια του Ενός. Συγκεκριμένα, θα εξετάσουμε τρεις περιπτώσεις από αυτές που αναφέρει ο Παρμενίδης. Τι συμβαίνει αν το Εν: α) υπάρχει απόλυτα και δεν σχετίζεται με τα άλλα πράγματα· β) αν το Εν υπάρχει σχετικά με τα άλλα πράγματα· και γ) ποιες είναι οι συνέπειες για τα άλλα πράγματα στη δεύτερη περίπτωση.

 

α) Εάν το Εν υπάρχει απόλυτα και δεν σχετίζεται με τα άλλα πράγματα, τότε συνεπάγεται:

 

- Δεν θα έχει μέρη, ούτε θα είναι Όλο·

Αν το Εν υπάρχει, δεν μπορεί να είναι πολλά. Επομένως δεν μπορεί να είναι ούτε μέρος του εαυτού του, ούτε να είναι Όλο, γιατί αν αυτό ίσχυε, το Εν θα αποτελείτο από μέρη, πράγμα άτοπο.

 

- Θα είναι άπειρο·

Αν λοιπόν το Εν δεν αποτελείται από κανένα μέρος, δεν μπορεί να έχει ούτε αρχή, ούτε τέλος, ούτε μέσο, γιατί τότε αυτά θα ήταν μέρη του Ενός. Αλλά η αρχή και το τέλος είναι τα πέρατα κάθε πράγματος. Άρα το Εν θα είναι άπειρο.

 

- Δεν θα έχει σχήμα·

Αλλά το Εν δεν θα έχει και σχήμα, γιατί δεν θα είναι ούτε στρογγυλό, ούτε ευθύ. Στρογγυλό βέβαια είναι εκείνο του οποίου τα άκρα ισαπέχουν από το κέντρο, και ευθύ είναι εκείνο του οποίου το μέσο βρίσκεται εκατέρωθεν των δύο άκρων. Αν λοιπόν το Εν είχε σχήμα, είτε κυκλικό είτε ευθύ, θα είχε μέρη, και θα ήταν πολλά.

 

- Δεν θα υπάρχει ούτε μέσα στον εαυτό του, ούτε μέσα στα άλλα πράγματα·

Εφόσον το Εν δεν έχει μέρη, δεν μπορεί να βρίσκεται πουθενά, ούτε μέσα στον εαυτό του, ούτε μέσα στα άλλα πράγματα, γιατί τότε θα υπήρχαν δύο πράγματα- αυτό που περικλείει, και αυτό που περικλείεται. Άρα το Εν δεν βρίσκεται πουθενά.

 

- Δεν θα βρίσκεται ούτε σε κίνηση ούτε σε ηρεμία·

Αν το Εν κινείτο, ή θα μετατοπιζόταν ή θα μεταβαλλόταν, γιατί αυτοί είναι οι δύο μόνοι δυνατοί τρόποι κίνησης. Αλλά τότε το Εν θα έπρεπε να αλλάξει θέση ή κατάσταση. Αλλά προηγουμένως είπαμε ότι το Εν δεν βρίσκεται ούτε μέσα στον εαυτό του, ούτε μέσα σε κάποιο άλλο πράγμα. Άρα το Εν θα είναι με κάθε τρόπο ακίνητο.

 

- Δεν θα μπορεί να συγκριθεί ούτε με τον εαυτό του, ούτε με κάποιο άλλο πράγμα·

Αν το Εν ήταν ίσο με κάποιο άλλο πράγμα, θα είχε τα ίδια μέτρα με κάτι άλλο. Αν ήταν μικρότερο ή μεγαλύτερο από κάποιο άλλο πράγμα, θα είχε περισσότερα μέτρα από το μικρότερο, και λιγότερα μέτρα από το μεγαλύτερο από εκείνα τα πράγματα. Αλλά εφόσον το Εν δεν μετέχει ταυτότητας (δεν βρίσκεται ούτε μέσα στον εαυτό του, ούτε μέσα σε κανένα άλλο πράγμα), δεν μπορεί να έχει τα ίδια ή διαφορετικά μέτρα με οτιδήποτε άλλο.

 

- Θα είναι άχρονο·

Επιπλέον το Εν δεν μπορεί ούτε να είναι πρεσβύτερο, ούτε νεότερο, ούτε να έχει την ίδια ηλικία με κάτι άλλο, γιατί αν ίσχυε κάποιο από τα προηγούμενα τότε το Εν θα μετείχε ισότητας χρόνου. Αλλά, όπως είπαμε, το Εν δεν μετέχει ισότητας, και επομένως δεν θα μετέχει χρόνου, ούτε θα έχει υπάρξει ποτέ.

 

- Θα είναι ανύπαρκτο·

Άρα το Εν δεν θα έχει χρόνο, ούτε ποτέ ήταν, ούτε είναι, ούτε θα γίνει. Αλλά δεν γίνεται κάτι να μετέχει ουσίας αν δεν είναι κάτι, ή αν δεν υπάρχει. Επομένως το Εν δεν μπορεί να υπάρχει.

 

- Θα είναι άγνωστο·

Άρα ούτε όνομα θα ανήκει σε αυτό, ούτε έννοια ή ορισμός, ούτε επιστήμη ή ακριβής γνώση, ούτε αίσθηση περί αυτού, ούτε δοξασία. Το Εν επομένως δεν μπορεί ούτε να κατονομαστεί, ούτε να προσδιοριστεί, ούτε μπορεί να υπάρξει αίσθηση ή μάθηση αυτού.

 

Σε αυτήν την αντίφαση λοιπόν καταλήγει ο Παρμενίδης αν το Εν ληφθεί απόλυτα ως αυτό καθαυτό, χωρίς να σχετίζεται με τον εαυτό του και με τα υπόλοιπα πράγματα. Ότι δηλαδή κάτι το απόλυτο δεν μπορεί να συνειδητοποιηθεί.

 

β) Εάν το Εν υπάρχει σχετικά με τ’ άλλα πράγματα, τότε συνεπάγεται:

 

- Θα έχει ουσία·

Αν το Εν είναι, θα έχει απαραίτητα ουσία (ύπαρξη). Αλλά και η ουσία του Ενός δεν μπορεί να είναι το ίδιο πράγμα με το Εν, γιατί αλλιώς ούτε εκείνη θα ήταν ουσία του Ενός, ούτε το Εν θα μετείχε ουσίας, αλλιώς θα ήταν το ίδιο πράγμα. Επομένως το Είναι σημαίνει διαφορετικό πράγμα από το Εν. Άρα αν πει κάποιος ότι το Εν είναι, εννοεί ακριβώς ότι το Εν μετέχει του Είναι (της ουσίας).

 

- Θα είναι Όλο, και θα έχει μέρη·

Πάλι αν πούμε ότι το Εν είναι, αυτό σημαίνει αναγκαστικά ότι το Εν είναι τέτοιο Ον ώστε να έχει μέρη. Αυτό συμβαίνει κατά τον εξής τρόπο: Αν πούμε ότι το Εν είναι Ον (ότι υπάρχει), και αν πούμε ότι το Ον είναι Εν, τότε η ουσία και το Εν θα είναι το ίδιο πράγμα, και η ουσία θα ανήκει σε αυτό το Εν Ον, για το οποίο κάναμε την υπόθεση. Άρα αυτό το Εν Ον θα είναι Όλο, και θα ανήκουν σε αυτό και το Εν και η ουσία ως μέρη.

 

- Θα μπορεί να είναι πολλά, άπειρα σε πλήθος·

Ισχυριστήκαμε ότι το Εν μετέχει ουσίας, και ότι για αυτό το Εν είναι. Για αυτό επίσης το Εν Ον φάνηκε ότι είναι πολλά. Άρα αν το Εν υπάρχει, αναγκαία θα υπάρχει και ο αριθμός. Αν όμως υπάρχει ο αριθμός, θα υπάρχει πλήθος άπειρων όντων. Επιπλέον αν κάθε αριθμός μετέχει ουσίας, η ουσία (το Είναι) θα είναι διαιρεμένη στα πάντα, τα οποία είναι πολλά. Αλλά αν πρέπει το μέρος να είναι Εν κάτι, και δεν μπορεί να είναι μηδέν, σε κάθε μέρος της ουσίας θα υπάρχει το Εν, το οποίο δεν θα λείπει ούτε από το μικρότερο, ούτε από το μεγαλύτερο, ούτε από οτιδήποτε άλλο. Άρα το Εν θα είναι διαχωρισμένο από την ουσία, και έτσι θα είναι πολλά, κατά το πλήθος άπειρα.

 

- Θα είναι πεπερασμένο και άπειρο·

Επειδή τα μέρη ενός πράγματος είναι μέρη ενός Όλου, το Εν, καθώς θα έχει μέρη, θα είναι πεπερασμένο ως Όλο. Άλλα εφόσον αυτό που περιέχει ένα πράγμα αποτελεί και το πέρας του πράγματος που περιέχεται, το Εν Ον θα είναι και πολλά, θα είναι και Όλο και θα έχει μέρη, θα είναι και πεπερασμένο και άπειρο στο πλήθος.

 

- Θα έχει σχήμα·

Καθώς το Εν είναι πεπερασμένο, θα έχει και άκρα. Επιπλέον, αν είναι Όλο, θα έχει και αρχή, και μέση, και τέλος. Επειδή λοιπόν το Εν είναι τέτοιο, θα έχει σχήμα, ή ευθύ, ή στρογγυλό, ή κάποιο συνδυασμό αυτών των δύο.

 

- Θα βρίσκεται μέσα στον εαυτό του και στα άλλα πράγματα·

Κάθε μέρος ενός πράγματος βρίσκεται απαραίτητα μέσα στο Όλο, και θα περιέχεται από αυτό. Επιπλέον το Εν αποτελείται από όλα τα μέρη του. Αλλά το Εν είναι και το Όλο. Αν λοιπόν όλα τα μέρη βρίσκονται μέσα στο Όλο, και αν αυτά αποτελούν όχι μόνο το Εν αλλά και το Όλο, και αν όλα περιέχονται στο Όλο, συμπεραίνουμε ότι το Εν θα βρίσκεται μέσα στο ίδιο το Εν (στον εαυτό του), και σε όλα τα άλλα πράγματα.

 

- Θα μπορεί να κινείται και να ηρεμεί·

Αν λοιπόν το Εν βρίσκεται μέσα στον εαυτό του θα είναι ακίνητο, εφόσον δεν θα μπορεί να βγει έξω από τον εαυτό του. Επομένως, από αυτήν τη σκοπιά, θα είναι πάντοτε ακίνητο. Αν όμως το Εν βρίσκεται και στα άλλα πράγματα, δεν θα βρίσκεται μέσα στον εαυτό του αλλά σε άλλο τόπο, και επομένως θα πρέπει να κινείται. Άρα επειδή το Εν βρίσκεται πάντα μέσα στο εαυτό του και στα άλλα πράγματα, θα πρέπει πάντα να μένει ακίνητο και να κινείται. 

 

- Θα μπορεί να συγκριθεί με τον εαυτό του και με τα άλλα πράγματα·

Επειδή εκτός των άλλων και του Ενός δεν υπάρχει τίποτα, ενώ αυτά πρέπει να υπάρχουν μέσα σε κάτι, είναι αναγκαίο να υπάρχουν το ένα μέσα στο άλλο, δηλαδή τα άλλα μέσα στο Εν, και το Εν μέσα στα άλλα, αλλιώς δεν θα υπάρχουν πουθενά. Άρα επειδή το Εν βρίσκεται μέσα στα άλλα πράγματα, αυτά θα είναι μεγαλύτερα του Ενός, καθώς το περιέχουν. Κι επειδή πάλι τα άλλα πράγματα βρίσκονται μέσα στο Εν, αυτό θα είναι μεγαλύτερο των άλλων, τα δε άλλα θα είναι μικρότερα του Ενός. Επομένως το Εν θα είναι και ίσο, και μεγαλύτερο, και μικρότερο από τον εαυτό του και από τα άλλα πράγματα.

 

- Θα μπορεί να μεταβάλλεται·

Καθώς το Εν μπορεί να γίνεται μεγαλύτερο, μικρότερο, η ίσο, θα πρέπει επίσης να μπορεί να αυξάνει, να ελαττώνεται, ή να μένει ίσο.  Έτσι το Εν μπορεί να μεταβαίνει από την κίνηση στην ακινησία, ή από την ακινησία στην κίνηση, χωρίς στιγμιαία να βρίσκεται σε κανένα χρόνο. Αλλά για να μπορεί το Εν να ηρεμεί αρχικά και έπειτα να κινείται, ή να κινείται αρχικά και έπειτα να σταματάει, θα πρέπει να μεταβάλλεται. (Τη μετάβαση από την ακινησία στη κίνηση, και αντίστροφα, και η οποία μοιάζει να γίνεται σε μηδενικό χρόνο, ο Παρμενίδης την ονομάζει εξαίφνης.)

                          

- Θα έχει χρόνο·

Εφόσον το Είναι ανήκει στο Εν, αυτό το Είναι δεν αποτελεί τίποτε άλλο παρά μέθεξη ουσίας στον παρόντα χρόνο, όπως το «ήταν» είναι μέθεξη χρόνου στο παρελθόν, και το «θα είναι» αποτελεί μέθεξη ουσίας στο μέλλον. Επομένως το Εν θα μετέχει χρόνου, επειδή μετέχει του Είναι.

 

- Θα μπορεί να δημιουργείται και να καταστρέφεται·

Αν το Εν είναι όπως έχουμε εκθέσει, επειδή αυτό μπορεί να είναι Εν και πολλά, και να μην είναι Εν και πολλά, και επειδή μετέχει χρόνου, άλλες φορές θα μετέχει ουσίας όταν είναι Εν, και άλλες φορές δεν θα μετέχει όταν δεν είναι Εν. Άρα σε κάποιο χρόνο το Εν θα μεταλαμβάνει μέρος του Είναι (της ουσίας), και σε κάποιον άλλο χρόνο δεν θα μεταλαμβάνει. Αλλά το να μεταλαμβάνει κάτι μέρος της ουσίας σημαίνει ότι γίνεται, ενώ το να χάνει μέρος της ουσίας σημαίνει ότι χάνεται. Το Εν λοιπόν, καθώς φαίνεται ότι και λαμβάνει και χάνει ουσία, θα μπορεί να γεννιέται και να καταστρέφεται.

 

- Θα μπορεί να γίνει γνωστό·

Άρα το Εν ήταν, είναι, και θα είναι· γινόταν, γίνεται, και θα γίνεται. Και θα υπάρχει κάποια ιδιότητα στο Εν με την οποία να μπορεί να προσδιοριστεί στο παρελθόν, στο παρόν, και στο μέλλον. Άρα θα μπορεί να υπάρχει επίσης ακριβής γνώση, δοξασία, και αίσθηση για το Εν, αφού και εμείς τώρα κάνουμε για το Εν αυτούς τους συλλογισμούς. Και όνομα λοιπόν θα υπάρχει και ορισμός για το Εν, αφού το ονομάζουμε και το προσδιορίζουμε. Και όλα τα άλλα πράγματα θα υπάρχουν επίσης και στο Εν.

 

Αυτό είναι το σημαντικό συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει ο Παρμενίδης, αν το Εν εκληφθεί σχετικά με τον εαυτό του και με τα άλλα πράγματα. Ότι μπορεί έτσι να μετέχει στην ουσία των πραγμάτων, και κατά αυτόν τον τρόπο να γίνει αντιληπτό και κατανοητό από τους ανθρώπους.   

 

γ) Εάν το Εν υπάρχει σχετικά με τ’ άλλα πράγματα, τότε για τα άλλα πράγματα συνεπάγεται:

 

- Θα μετέχουν του Ενός, και θα αποτελούν ένα τέλειο Όλο, το οποίο θα έχει μέρη·

Επειδή τα άλλα πράγματα είναι διαφορετικά του Ενός, τα ίδια δεν είναι Εν, γιατί αν τα άλλα ήταν Εν τότε δεν θα υπήρχαν άλλα πλην του Ενός.  Από την άλλη μεριά, τα άλλα πράγματα δεν είναι εντελώς στερημένα του Ενός, αλλά μετέχουν στο Εν. Αυτό επιτυγχάνεται επειδή τα άλλα πράγματα έχουν μέρη, γιατί αν δεν είχαν μέρη θα ήταν ίδια με το Εν. Αλλά μέρη υπάρχουν μόνο εκείνου του πράγματος το οποίο είναι Όλο. Αν λοιπόν τα άλλα πράγματα έχουν μέρη, θα μετέχουν του Όλου και του Ενός. Τα άλλα πράγματα δηλαδή θα αποτελούν ένα τέλειο Εν, το οποίο θα έχει μέρη.

 

- Ως μέρη του Ενός, θα είναι μέρη της Ιδέας·

Όμως το Όλο μπορεί να είναι Εν εκ των πολλών αν τα πολλά αποτελούν τα μέρη του, γιατί το κάθε μέρος δεν μπορεί να είναι μέρος πολλών, αλλά του Όλου. Άρα το μέρος δεν ανήκει ούτε στα πολλά ούτε στις μεταξύ τους σχέσεις, αλλά μόνο σε κάποια Ιδέα περί του Ενός, που ονομάζουμε Όλο, το οποίο εξ απάντων των μερών έχει γίνει τέλειο Εν. Αυτό μόνο μπορεί να έχει μέρη.

 

 - Θα είναι πεπερασμένα και άπειρα·

Είναι αναγκαίο λοιπόν το Όλο και το μέρος να μετέχουν του Ενός, γιατί το Εν θα αποτελεί το Όλο, του οποίου τα πράγματα είναι τα μέρη. Επειδή όμως όλα όσα μετέχουν του Όλου και του Ενός είναι περισσότερα από ένα πράγματα, τα οποία θα μπορούσαμε να διανοηθούμε ότι καταλαμβάνουν ολοένα και μικρότερο μέρος του Όλου, θα πρέπει να είναι άπειρα στον αριθμό. Κατά την επαφή τους όμως με το Εν και με τον εαυτό τους, συμβαίνει επίσης στα άλλα πράγματα να δημιουργείται ένα όριο, ή πέρας, σε σχέση με τα υπόλοιπα πράγματα, παρότι η φύση των πραγμάτων είναι καθαυτή άπειρη. Έτσι λοιπόν τα πράγματα, στο σύνολο και στα μέρη τους, είναι πεπερασμένα και άπειρα.

 

- Θα μπορούν να συγκριθούν με τον εαυτό τους και με τ’ άλλα πράγματα, και θα φέρουν μέσα τους τις υπόλοιπες ιδιότητες του Ενός·

Εξάλλου τα άλλα πράγματα θα είναι, προς τον εαυτό τους και προς τα άλλα πράγματα, όμοια και ανόμοια. Γιατί,, καθώς είναι από τη φύση τους πεπερασμένα και άπειρα, διαθέτουν δύο ιδιότητες οι οποίες είναι αντίθετες. Άρα για καθεμιά από τις δύο ιδιότητες χωριστά, τα πράγματα θα μοιάζουν όμοια, ενώ αν συγκριθούν και με τις δύο ιδιότητες μαζί σε αντιπαράθεση, θα μοιάζουν ανόμοια. Παρομοίως λοιπόν, θα κινούνται και θα ηρεμούν,  και γενικά θα φέρουν όλες τις υπόλοιπες αντίθετες ιδιότητες του Ενός, όπως τις εξετάσαμε προηγουμένως.

 

Ο Παρμενίδης αναλύει επίσης τι συνεπάγεται για τα άλλα πράγματα αν το Εν υπάρχει απόλυτα, και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα άλλα πράγματα θα είναι ουσιαστικά ανύπαρκτα (στο ίδιο συμπέρασμα κατέληξε παραπάνω ο Παρμενίδης για το Εν αν αυτό δεν σχετίζεται με τον εαυτό του). Εξετάζει επίσης την περίπτωση όπου το Εν δεν υπάρχει, σχετικά ή απόλυτα με τον εαυτό του και με τα άλλα πράγματα, και καταλήγει στα ίδια συμπεράσματα που ισχύουν στις αντίστοιχες περιπτώσεις αν το Εν υπάρχει (σαν να λέμε ότι η υπόθεση της ανυπαρξίας του Ενός προϋποθέτει την ύπαρξή του).

 

Συμπερασματικά, αν το Εν (δηλαδή το Ον, ή ο Θεός) υπάρχει απόλυτα τότε δεν μπορεί η ύπαρξή του να γίνει γνωστή ούτε από τους ανθρώπους ούτε από το ίδιο (αφού δεν θα μπορεί να συγκριθεί με τον εαυτό του). Μόνο αν υπάρχει σχετικά μπορεί να μετέχει της ουσίας του κόσμου, να συγκριθεί, και να γίνει κατανοητό. Αναλόγως, αυτή η ίδια σχετικότητα εξασφαλίζει την ύπαρξη και των υπόλοιπων πραγμάτων και πλασμάτων, καθώς έτσι μπορούμε να συγκριθούμε με το Εν και με τα άλλα πράγματα, και να κατανοήσουμε τον κόσμο και τον εαυτό μας.

 

Θα χρειάζονταν να περάσουν σχεδόν 2.500 χρόνια από την εποχή του Παρμενίδη και του Πλάτωνα, εωσότου οι φιλοσοφικές έρευνες περί των Ιδεών και του Ενός βρουν την πρακτική τους εφαρμογή στη θεωρία των αρχετύπων του Καρλ Γιουνγκ, και στη θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν. Παρόλα αυτά, ακόμα και στις μέρες μας, λίγα είναι γνωστά για τα αρχέτυπα ως πρότυπα οργάνωσης τόσο της ανθρώπινης συμπεριφοράς όσο και της ύλης γενικότερα, και λίγοι συνειδητοποιούν τη σημασία της σχετικότητας του Ενός από την άποψη ενός Παγκόσμιου Όντος μέσα στο Σύμπαν, το οποίο θα πρέπει να υπάρχει σε σχέση με όλα τα πράγματα μέσα στο Σύμπαν, και το οποίο θα γεννιέται, θα εξελίσσεται, και θα καταστρέφεται μαζί με τις όλες τις υπόλοιπες συμπαντικές διαδικασίες. Λίγοι ακόμα από εμάς συνειδητοποιούμε τη σημασία της σχετικότητας του Ενός σε ό,τι αφορά εμάς τους ίδιους, τη φύση, και το Θεό, ο οποίος, με τη σειρά του, μαθαίνει και βελτιώνεται με τις δικές μας σκέψεις και πράξεις.- 

 

* Ο Παρμενίδης του Πλάτωνα ονομάζεται και Περί Ιδεών ή Λογικός, αλλά το κύριο μέρος του διαλόγου είναι πράγματι Περί του Ενός.

 

Φωτογραφία: Ανασκαφές από την Ελέα (πατρίδα του Παρμενίδη και του Ζήνωνα) της Κάτω Ιταλίας, όπου φαίνεται και ο μεταγενέστερος μεσαιωνικός πύργος.

[https://en.wikipedia.org/wiki/Velia]

 

Σύνδεσμοι:

[https://en.wikipedia.org/wiki/Parmenides_(dialogue)]

[http://repository.edulll.gr/edulll/retrieve/7027/1832_parmenides.pdf]

[https://www.stratilio.gr/wp-content/uploads/2020/03/%CE%A0%CE%BB%CE%AC%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%AF%CE%B4%CE%B7%CF%82.pdf]