17 Νοε 2008

Το κυνήγι των Squarks


Αν το φορτίο του να γράφει κάποιος αηδίες ερχόταν ενώπιον του συγγραφέα, θα βασιζόταν στην παρακάτω πρόταση: “Τότε το κοντάρι της πλώρης μπερδεύτηκε με το πηδάλιο.” Εν όψει αυτής της οδυνηρής πιθανότητας, δε θα στηριχτώ στ' άλλα μου γραπτά σαν απόδειξη ότι είμαι ανήμπορος για κάτι τέτοιο: Δεν θα τονίσω τον ισχυρό ηθικό σκοπό αυτού του ποιήματος, τις αριθμητικές αρχές τόσο προσεχτικά ενσωματωμένες, ή τις ευγενείς διδαχές του στη φυσική ιστορία... Αφήστε με όμως να εξηγήσω πώς προφέρεται η έκφραση “slithy toves.” Το “i” στο “slithy” είναι μακρύ, όπως στο “writhe” και η λέξη “toves” προφέρεται έτσι ώστε να κάνει ρίμα με τη λέξη “groves.” Πάλι, το πρώτο “o” στο “borogoves” προφέρεται σαν το “o” στο “borrow.” Έχω ακούσει ανθρώπους να το προφέρουν σαν το “o” στο “worry”. Τέτοια είναι η Ανθρώπινη Διαστροφή. Αυτό μοιάζει επίσης μια ταιριαστή περίπτωση να παρατηρήσουμε τις άλλες δύσκολες λέξεις στο ποίημα..., η περίπτωση δύο νοημάτων μέσα σε μία λέξη όπως σ' ένα portmanteau, μου φαίνεται η κατάλληλη εξήγηση για όλα. Για παράδειγμα, πάρτε τις λέξεις “fuming” and “furious.” Αν οι σκέψεις σας τείνουν έστω και λίγο στο “fuming,” θα πείτε “fuming-furious”, αν τείνουν στο “furious,” θα πείτε “furious-fuming”. Αν όμως έχετε το σπανιότερο των ταλέντων, ένα πλήρως ισορροπημένο μυαλό, θα πείτε “frumious.”

Lewis Carroll, from 'The Hunting of the Snark'.

Κάτι σχετικά με τα φαντάσματα


Ένα φάντασμα είναι μια φανταστική οντότητα. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει σ' ένα φανταστικό κόσμο, όχι σ' έναν ανύπαρκτο. Προσωπικά δεν έχω δει κάποιο φάντασμα- τουλάχιστον έτσι πιστεύω, αλλά επίσης πιστεύω άλλους ανθρώπους που έχουν δει. Πιστεύω επίσης και άλλους ανθρώπους που έχουν δει στοιχειώδη σωματίδια και μιλάνε με βεβαιότητα για έννοιες όπως ενέργεια, βαρύτητα, εντροπία, κοκ, παρότι οι ίδιοι μπορεί να μην πιστεύουν σε φαντάσματα. Κατά τη γνώμη μου, αυτό που μένει τελικά είναι μάλλον να αποδεκτούμε την ύπαρξη των φαντασμάτων, αλλά να συμφωνήσουμε για το τι είναι πράγματι φαντάσματα. (Η εικόνα από εδώ).

Ο ζωολογικός κήπος των στοιχειωδών σωματιδίων.

 
Στη διπλανή εικόνα φαίνεται το βασικό μοντέλο ενός ατόμου υδρογόνου. Ο πυρήνας του αποτελείται από ένα πρωτόνιο, το οποίο με τη σειρά του συντίθεται από τρία quarks, δύο 'up' και ένα 'down'. Τα quarks δένονται μεταξύ τους με τα γκλουόνια (gluons), τα οποία είναι φορείς της ισχυρής πυρηνικής δύναμης. Το ηλεκτρόνιο δένεται με τη σειρά του με το πυρήνα με τα φωτόνια, τα οποία είναι φορείς της ηλεκτρομαγνητικής δύναμης. Το μοντέλο των quarks, προτάθηκε ανεξάρτητα από τους Murray Gell-Mann και George Zweig, το 1964. Η θεωρία αυτή αποδείχθηκε το 1968, όταν μέσω συγκρούσεων ηλεκτρονίων και πρωτονίων αποκαλύφτηκε μια βαθύτερη δομή 'τριών σφαιρικών περιοχών' μέσα στο πρωτόνιο.



Εκτός από τα quarks, 6 στο σύνολο, υπάρχουν άλλα 6 λεπτόνια (ηλεκτρόνιο, μιόνιο και ταυ σωματίδιο, καθώς και τα 3 νετρίνα των προηγουμένων.) Τα προηγούμενα είναι τα στοιχειώδη σωματίδια που δομούν την ύλη. Υπάρχουν επίσης τα στοιχειώδη σωματίδια φορείς των δυνάμεων. Τα φωτόνια της ηλεκτρομαγνητικής δύναμης, τα W+/W- και Z της ασθενούς πυρηνικής δύναμης, τα (8 στον αριθμό) g γκλουόνια της ισχυρής πυρηνικής δύναμης, καθώς βέβαια και το Higgs μποσόνιο, που ακόμη δεν έχει ανακαλυφτεί. Όλα αυτά στο Πρότυπο Μοντέλο (Standard Model) της πυρηνικής φυσικής, γιατί από την άλλη μεριά στην 'μακροσκοπική' φυσική, υπάρχουν τα γκραβιτόνια, φορείς της βαρύτητας, καθώς κι ένα πλήθος άλλων σωματιδίων υποθετικών, δηλαδή theoreticals, όπως τα ταχυόνια, που θα τρέχουν με ταχύτητα μεγαλύτερη από το φως, τα αξιόνια, σωματίδια που ζουν σε ανώτερες διαστάσεις, καθώς επίσης και τα αποκαταστασιόνια, τα οποία ανακάλυψε πρόσφατα ένας φίλος φυσικός (και μπορείτε φαντάζομαι να μαντέψετε τι είναι). Εξού λοιπόν και η ορολογία 'Ο ζωολογικός κήπος των στοιχειωδών σωματιδίων' (Particle Zoo).

As a matter of speach (Σαν τρόπος του λέγειν)




Η κοινή γλώσσα έχει τη δική της δομή. Αποτελείται από θεμελιώδεις οντότητες που ονομάζονται γράμματα (letters ή lettrons αν θέλετε), με τα οποία μπορούμε να σχηματίσουμε μεγαλύτερες δομές, μόρια- λέξεις και φράσεις- κύτταρα. Έχει επίσης τους δικούς της 'φυσικούς' νόμους συνοχής και συνέπειας και, παραδόξως, μπορεί να έχει και νόημα. Μα η μεγαλύτερη αλήθεια απ' όλες της γλώσσας, είναι ότι ο Λόγος μπορεί να δημιουργήσει την Ύλη. Λέμε για παράδειγμα: Άτομα, μόρια, δυνάμεις, ενέργεια, εντροπία, και σε τελική ανάλυση είναι η δομή και η δύναμη των λέξεων που δίνει ύπαρξη σ' αυτές τις έννοιες και οντότητες, οι οποίες βέβαια στη συνέχεια μένει να ανακαλυφτούν σε κάποιο εργαστήρι. Υπάρχουν πράγματι τα φωτόνια; Τα υποθέτουμε, τα μετράμε, τα 'βλέπουμε', αλλά τελικά δεν υπάρχουν. Άρα δεν είναι μόνον ''As a matter of speech'', είναι επίσης και ίσως περισσότερο 'As a speach of matter'. Και της ενέργειας ισοδύναμα. (Η φωτογραφία από εδώ.)

Η ηθική σαν ένα λογικό σύστημα (και το κυνήγι των Squark)

(Πίνακας M.C Escher) 

Τα portmanteau (σύνθετες λέξεις), όπως και η καρκινική γραφή (φράση που διαβάζεται και ανάποδα), είναι κοινή τεχνική όχι μόνο στη τέχνη, αλλά και στη φυσική. Μιλάμε για κυματοσωματίδια ή απλά κυματίδια (Wavicles), για χωροχρόνο (Spacetime), θα μπορούσαμε επίσης να μιλάμε για Υλενέργεια (Mattergy) ή ακόμη και για Ονειρότητα (Dreamality). Κάνουμε λόγο επίσης για ζεύγη ύλη- αντιύλη, ύλη- υπερσυμμετρική ύλη, άνδρας-γυναίκα, καλό-κακό, κοκ. Θεωρούμε επίσης πως όλες οι φυσικές διαδικασίες είναι γραμμικές, ομογενείς και αντιστρεπτές, ώστε να εκφράζονται μέσα από ισότητες. Εξαιρούμε βεβαίως τον αμείλικτο 2ο Θερμοδυναμικό νόμο. Ο οποίος όμως ισχύει πάντοτε. Τότε, και για να απαλλάξουμε τις σκέψεις μας από αυτόν το φαύλο κύκλο, 'εφευρίσκουμε' νέες καταστάσεις, έξω από το συνηθισμένο μας κόσμο, όπως επιπλέον διαστάσεις, υπερσυμμετρία, νέα θρησκεία, νεο- Σουρεαλισμό, κοκ. Θα μπορούσαμε ακόμη να υποθέσουμε έναν κόσμο που να αποτελείται πλέον όχι από σωματίδια, αλλά από ιδεόνια (ideals ή ideons). Δεν ξέρω αν αυτή η έννοια επίσημα υπάρχει. Έτσι κι αλλιώς υπάρχει τουλάχιστον από τώρα. Η σκέψη μας σαν ένα λογικό-ηθικό σύστημα (δηλαδή boolean και αιτιολογικό), αγκαλιάζει αυτά τα 'ψυχοειδή', τα ideons, των 'άλλων' διαστάσεων. Η ανθρώπινη δύναμη της αναδημιουργίας. Τα όριά μας. Τι έρχεται μετά; O Carrol Lewis έγραψε το The hunting of the Snark. Εμείς θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για το 'The hunting of the Squarks', όπου Squarks= Silly quirky larks . Είμαι βέβαιος ότι στο τέλος θα τα βρούμε...