A) ΔΕΠΥ (Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και
υπερκινητικότητας)
1. Αυτός είναι ένας ορισμός της ΔΕΠΥ:
a) Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/
υπερκινητικότητας είναι μια διαταραχή του εγκεφάλου που χαρακτηρίζεται από ένα
συνεχιζόμενο μοτίβο απροσεξίας ή/ και υπερκινητικότητας- παρορμητικότητας που
παρεμβαίνει στη λειτουργία ή την ανάπτυξη του ατόμου. [1]
b) Η ΔΕΠΥ είναι η πιο συχνά διαγνωσμένη
ψυχική διαταραχή των παιδιών, και μπορεί να συνεχιστεί και στην ενήλικη ζωή.
[2]
2. Αυτή είναι η «κοινή» ΔΕΠΥ:
Μια μύγα βουίζει στο δωμάτιό
μου. Μια μοτοσικλέτα μουγκρίζει καθώς περνά απ’ έξω. Η γειτόνισσά μου μόλις
μπήκε σπίτι της, και χτύπησε δυνατά την πόρτα καθώς μπήκε. Προσπαθούσα να γράψω
ένα ποίημα- θόρυβοι βρίσκονται παντού γύρω μου καθώς γράφω τώρα αυτό το
κείμενο. Είναι τόσο δύσκολο να συγκεντρωθείς με τόσο θόρυβο...
«Αστειεύεστε; Πιστεύετε
πραγματικά ότι πάσχω από ΔΕΠΥ;
Άμε στο διάολο...
Όλοι σας!»
B) Φαρμακευτική αγωγή εναντίον διαλογισμού;
3. Ποια είναι η θεραπεία; Βάζω πιο δυνατά το
ραδιόφωνο. Ανοίγω τον απορροφητήρα. Βάζω ωτοασπίδες. Αγχώθηκα τόσο πολύ, και
προσπαθώ όσο μπορώ να συγκεντρωθώ σαν να επρόκειτο να πεθάνω σε λίγο... Αλλά
περιμένετε μια στιγμή.
4. Μόλις ήρθε στο μυαλό μου ότι το να είσαι
ήρεμος και να διαλογίζεσαι δεν είναι η φυσική κατάσταση των ανθρώπων- αν ένα
παιδί μεγαλώσει σε μια προβληματική οικογένεια, σίγουρα θα αναπτύξει
προβλήματα. Θα πρέπει λοιπόν να προτιμήσουμε τη φαρμακευτική αγωγή από το
διαλογισμό; Δεν θα ήταν καλύτερο να απομακρύνουμε το παιδί από την προβληματική
οικογένεια, αντί να το κάνουμε να ξεχάσει το πρόβλημα δίνοντάς του φάρμακα;
Είναι αυτός ο σωστός τρόπος επειδή έτσι οι γιατροί θα γίνουν πλούσιοι;
5. Η ηρεμία και η συγκέντρωση δεν είναι
αυτονόητες ικανότητες. Πάρτε οποιοδήποτε παράδειγμα μπορείτε να βρείτε από το
ζωικό βασίλειο. Όλα τα ζώα λίγο πολύ φοβούνται τη βροχή και τις βροντές, τη
φωτιά και το νερό, και είναι πάντα προσεκτικά αν παρακολουθούνται, είτε από
αρπακτικά ζώα αν είναι το θήραμα, είτε από το θήραμα αν είναι οι θηρευτές.
Ακόμα κι αν δεν φαίνεται να έχουν υπαρξιακά προβλήματα σχετικά με το νόημα της
ζωής και του θανάτου, τα ζώα πάντα σκέφτονται την επιβίωση, αν η τροφή που
έχουν είναι αρκετή ή αν θα πεινάσουν.
6. Κατά συνέπεια, οι άνθρωποι, που έχουν
πράγματι υπαρξιακά προβλήματα, θα ήθελαν να έχουν ασφάλεια ζωής ή να
παντρευτούν, ενώ σκέφτονται όλη την ώρα πώς θα βγάλουν χρήματα, αν θα χάσουν τη
δουλειά τους, ή αν θα μπορούσαν να γίνουν πλούσιοι κάποια μέρα (και αν είναι
πλούσιοι τότε πάντα ανησυχούν αν θα τους κλέψουν)- πόσες φορές δεν έχουμε
σκεφτεί να ληστέψουμε μια τράπεζα;...
7. Συνειδητοποιούμε έτσι ότι ολόκληρη η ζωή
μας καταλαμβάνεται από όλες εκείνες τις επιθυμίες και τους φόβους, οι
περισσότεροι από τους οποίους είναι είτε υπερβολικοί είτε παράλογοι, και οι
οποίοι είναι τόσο εμμονικοί χωρίς καν να το συνειδητοποιούμε:
«Έχω την αίσθηση ότι κάτι κακό
πρόκειται να συμβεί. Και, αν μου επιτρέπετε να προσθέσω, αισθάνομαι έτσι όλη
την ώρα. Ωστόσο, εκ των υστέρων, τίποτα κακό δεν συμβαίνει ποτέ (τουλάχιστον
όχι τις περισσότερες φορές)».
C) Έλλειψη προσοχής έναντι υπερβολικής
προσοχής
8. Από τη μία πλευρά, όταν προσπαθούμε έντονα
να επικεντρωθούμε σε κάτι, να λύσουμε ένα πρόβλημα για παράδειγμα, ανησυχώντας
ταυτόχρονα ότι δεν θα πετύχουμε, τελικά θα εξαντληθούμε, δεν θα μπορούμε πλέον
να δείξουμε προσοχή. Είναι σαν ένας δρομέας ο οποίος τρέχει τόσο γρήγορα ώστε λίγο
πριν τη γραμμή τερματισμού όλοι οι υπόλοιποι δρομείς τον προσπερνούν:
«Επιτρέψτε μου να προσπαθήσω για άλλη μια φορά...
ξανά... ξανά...
Αφήστε με να κάνω ένα τελευταίο τσιγάρο...
Τώρα... Τώρα... Τώρα...»
9. Από την άλλη, η αδιαφορία και η απόσυρση
δεν θα λύσει το πρόβλημα, ούτε θα μας βοηθήσει να γίνουμε καλύτεροι:
«Δεν θα συμμετάσχω στον αγώνα... Σίγουρα θα έρθω
πρώτος... Πάντα το κάνω...
Αφήστε με να κάνω ένα τελευταίο τσιγάρο...
Ποιος ήρθε πρώτος;... Πόσο κοστίζει;... Ποιος
νοιάζεται επιτέλους;...»
D) Η συνειδητοποίηση και ο αυτοσχεδιασμός
φέρνουν ηρεμία και συγκέντρωση
10. Τι χρειάζεται λοιπόν να κάνει κάποιος για
να είναι χαλαρός και συγκεντρωμένος στις δικές του υποθέσεις; Η αδιαφορία ή η
λήψη ναρκωτικών είναι η εύκολη διέξοδος. Υπάρχει άλλος φυσικός τρόπος, τόσο
φυσικός που θα μπορούσε να ρέει, σχεδόν αυθόρμητα, από τον ίδιο μας τον εαυτό;
11. Το να χαλαρώσουμε και να συγκεντρωθούμε
δεν είναι τόσο εύκολο όσο φαίνεται. Ακόμα κι αν δεν υπάρχει κάποιο εξωτερικό
εμπόδιο, μπορεί να αισθανόμαστε ενοχλημένοι και πανικόβλητοι μέσα στην απόλυτη
σιωπή- και ίσως η σιωπή και η μοναξιά είναι οι πιο τρομακτικές και θορυβώδεις
καταστάσεις που υπάρχουν.
12. Στην πραγματικότητα, δεν πρέπει να
προσπαθούμε να μην φοβόμαστε- ο φόβος είναι τόσο φυσικός όσο η ελπίδα, αλλά να
προσπαθούμε να συλλάβουμε και να περιγράψουμε τον φόβο μας- αν δεν μπορούμε να
αποφύγουμε μια θυμωμένη αρκούδα που ορμά προς το μέρος μας, ας πέσουμε στα
γόνατα δείχνοντας σεβασμό.
13. Στη συνέχεια, ας προσπαθήσουμε να φανταστούμε
αυτή τη σκηνή- ένα άγριο ζώο που μας επιτίθεται. Αποφασίζουμε να σταματήσουμε
να τρέχουμε. Γυρίζουμε. Αντιμετωπίζουμε το θηρίο. Αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας
και τους άλλους ανθρώπους. Μπορούμε να κοιτάξουμε το φόβο στα μάτια. Έτσι, αυτό
που τελικά θα απολάβουμε είναι ένας μεγάλος σεβασμός και θαυμασμός για αυτή τη
νέα γνωριμία:
«Ώστε εσύ ήσουν όλη την ώρα που έκανες τόσο
θόρυβο...
Εσύ, ο ίδιος μου ο εαυτός...»
14.
Τώρα
μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια μας. Να φέρουμε πίσω στο μυαλό το προηγούμενο
γεγονός. Μπορούμε να σκεφτούμε την αρκούδα να κάθεται δίπλα μας, τρώγοντας από
τα χέρια μας. Ας σκεφτούμε ότι ο κόσμος έχει σταματήσει να κινείται. Ότι η ίδια
μας η σκέψη έχει σταματήσει να τρέχει. Πιάνουμε μια ιδέα που μοιάζει με μια
ακτίνα φωτός, με κάποιο σχήμα και χρώμα, ακινητοποιημένη στο μυαλό μας. Υποθέτω
ότι κάτι τέτοιο είναι ο διαλογισμός:
-
Εστιάζουμε
την προσοχή μας σε κάποιο αντικείμενο.
-
Στη
συνέχεια, βλέπουμε το αντικείμενο να εξαφανίζεται ενώ ακόμα το κοιτάμε.
…
-
Είμαστε
τόσο συγκεντρωμένοι ώστε η σκέψη μας μετατρέπεται σε κενότητα.
-
Στη
συνέχεια, χαλαρώνουμε, και νιώθουμε τόσο χαλαροί και αναζωογονημένοι.
15.
Ας αφήσουμε
ολόκληρο τον κόσμο να φύγει χωρίς να δώσουμε προσοχή. Αργά ή γρήγορα θα φύγουμε
κι εμείς. Όλα τελικά θα εξαφανιστούν. Ακόμα και οι Μεγάλες Πυραμίδες κάποια
μέρα θα καταρρεύσουν. Ας μην φτάσουμε ως εκεί- έχουμε ήδη καταστρέψει τη Γη από
τη βιασύνη μας. Δεν πρέπει να αφήσουμε αυτή την αόριστη και αυτοαναφερόμενη
μανία του να κάνουμε και να γνωρίζουμε τα πάντα- χωρίς όμως να γνωρίζουμε ή να
κάνουμε κάτι- να είναι καταστροφική ξανά. Ας ακολουθήσει ο καθένας το δικό του
δρόμο.
E) Δεν διαβάσατε την πινακίδα;
Έκπληξη!
[1]:
[https://www.nimh.nih.gov/health/topics/attention-deficit-hyperactivity-disorder-adhd/index.shtml]
[2]:
[https://www.webmd.com/add-adhd/guide/attention-deficit-hyperactivity-disorder-adhd#1]
10/3/2018
Εικόνα: [https://www.apqc.org/blog/4-rules-avoid-distraction]