1.
Σας
έχει συμβεί ποτέ να μην μπορείτε να συγκεντρωθείτε ενώ διαβάζετε κάτι, εξαιτίας
κάποιου θορύβου που σας αποσπά την προσοχή; Εάν προσπαθούσατε να ακούσετε
κάποια ομιλία, για παράδειγμα, θα ήταν λογικό να υποθέσουμε ότι θα ήταν δύσκολο
να καταλάβετε το περιεχόμενο εάν υπήρχε θόρυβος. Αλλά γιατί ένας θόρυβος αποσπά την προσοχή των ματιών όταν διαβάζουμε ένα βιβλίο;
2. Αυτό είναι ένα παράδειγμα συναισθησίας:
Φαίνεται ότι όλες οι αισθήσεις μας πρέπει να συνεργαστούν για να είμαστε σε
θέση να αντιληφθούμε κάτι. Όχι μόνο ένας δυνατός ήχος, αλλά και μια κακή
μυρωδιά ή γεύση μπορεί να αποσπάσει την προσοχή.
3.
Τυπικά,
η συναισθησία ορίζεται ως ένα αντιληπτικό φαινόμενο στο οποίο η διέγερση μιας
αισθητηριακής ή γνωστικής οδού οδηγεί σε αυτόματες, ακούσιες εμπειρίες σε μια
δεύτερη αισθητηριακή ή γνωστική οδό. Σε μια κοινή μορφή συναισθησίας, γνωστή ως
συναισθησία γραφήματος-χρώματος, τα γράμματα ή οι αριθμοί θεωρούνται εγγενώς
χρωματισμένα (προηγούμενη εικόνα). Ένα άλλο παράδειγμα είναι η συναισθησία
χωρικής ακολουθίας ή μορφής αριθμών, όπου οι αριθμοί, οι μήνες του έτους ή οι
ημέρες της εβδομάδας καταλαμβάνουν ακριβείς θέσεις στο διάστημα (για
παράδειγμα, το 1980 μπορεί να είναι «μακρύτερα» από το 1990), ή μπορεί να
εμφανίζονται ως τρισδιάστατος χάρτης (δεξιόστροφα ή αριστερόστροφα). Οι
συναισθητικές συσχετίσεις μπορούν να εμφανιστούν με οποιονδήποτε συνδυασμό και
αριθμό αισθήσεων ή γνωστικών οδών. Λίγα είναι γνωστά για το πώς αναπτύσσεται η
συναισθησία. Έχει προταθεί ότι η συναισθησία αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια της
παιδικής ηλικίας, όταν τα παιδιά ασχολούνται εντατικά με αφηρημένες έννοιες για
πρώτη φορά. [1]
4. Η συναισθησία, ως μορφή «υπεραίσθησης»,
είναι παρόμοια με την έξω-αισθητηριακή αντίληψη (ESP). Ενώ ο μηχανισμός είναι άγνωστος, φαίνεται ότι
μια τέτοια ικανότητα χάνεται μετά την παιδική ηλικία. Μήπως αυτό οφείλεται σε
κάποιο πρόβλημα του εκπαιδευτικού μας συστήματος (το οποίο βασίζεται σε μεγάλο
βαθμό στη λογική αντί για τη διαίσθηση); Ή μήπως επειδή καθώς μεγαλώνουμε
τέτοιες «παιδικές ιδιοτροπίες» εξαφανίζονται; Θα μπορούσε να υπάρχει κάποιος
τρόπος για να καλλιεργούμε και να διατηρούμε τέτοιες ικανότητες για όλη μας τη
ζωή;
5. Σκεφτόμουν ότι όχι μόνο η αντίληψη αλλά
και η σύλληψη βασίζονται στη συνεργασία των αισθήσεων. Στο προηγούμενο
παράδειγμα, δεν μπορεί κανείς να διαβάσει ένα βιβλίο εάν υπάρχει θόρυβος. Αλλά
μπορεί κάποιος να σκεφτεί οτιδήποτε αν δεν υπάρχει καμία αίσθηση; Μπορεί η
νοημοσύνη να υπάρξει χωρίς τις αισθήσεις; Μια τέτοια συνεργασία μεταξύ των
αισθήσεων και του νου είναι αυτό που ονομάζω υπεραίσθηση (superception), ενώ είναι επίσης κοινώς γνωστή ως ιδεασθησία (ideasthesia).
6. Φανταστείτε ότι ολόκληρος ο άνθρωπος είναι
σαν μια σφαίρα ενέργειας (αν και αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας υλιστικά,
έχοντας ένα σώμα, για κάποιο λόγο). Αυτή η σφαίρα μπορεί να ταυτιστεί με την
ψυχή. Όλα τα ερεθίσματα από το περιβάλλον εισέρχονται σε αυτή τη σφαίρα, η
οποία ταλαντεύεται. Τέτοιες ταλαντώσεις είναι αυτό που συνήθως αναφέρουμε ως
αισθήσεις (επομένως θα μπορούσε να υπάρχει ένας άπειρος αριθμός αισθήσεων).
Όλες οι πληροφορίες στο εξωτερικό περιβάλλον έχουν τη μορφή ταλαντώσεων,
δημιουργώντας μοτίβα παρεμβολών. Η παλλόμενη ψυχή μας τότε συντονίζεται με
τέτοιες ταλαντώσεις, έτσι ώστε να αντιλαμβανόμαστε κάτι (έτσι μια τέτοια
ταλαντευόμενη ενεργειακή σφαίρα περιλαμβάνει ολόκληρη την ύπαρξή μας, τόσο το
μυαλό όσο και την ψυχή, καθώς και το εκδηλωμένο μέρος μας που αντιλαμβανόμαστε
ως σώμα).
7. Στην πραγματικότητα, μπορούμε να
συμπεριλάβουμε όλες τις πιθανές «ιδέες» ή έννοιες στην αντίληψη. Κατ’ επέκταση,
επιπλέον, μπορούμε να πούμε ότι ο νους περιλαμβάνει την ψυχή αν περιορίσουμε
την ψυχή στη συναισθηματική σφαίρα. Έτσι, η «αντίληψη» είναι το περίγραμμα μιας
σφαίρας που περιλαμβάνει ολόκληρη την ανθρώπινη οντότητα, και πάνω στην
επιφάνεια μιας τέτοιας σφαίρας λαμβάνει χώρα όλη η εμπειρία. Με μια τέτοια
έννοια μπορούμε να πούμε ότι οι ιδέες ή οι έννοιες είναι είδη ανώτερων
αισθήσεων, που βιώνονται διανοητικά αντί συναισθηματικά.
8. Θα αποφύγω να εμβαθύνω σε περισσότερες
λεπτομέρειες (και ίσως δεν θα είχα πολλά περισσότερα να πω). Η φωτογραφία Kirlian είναι ένα παράδειγμα για το πώς θα
μπορούσαμε να βρούμε αποδείξεις για την ύπαρξη της ανθρώπινης αύρας (η οποία
είναι μέρος της ψυχής μας). Προφανώς, αν ήμασταν τέλεια όντα, τότε θα
αντιλαμβανόμασταν ολόκληρη την ύπαρξή μας διανοητικά- μπορούμε να πούμε ότι θα ήταν
δυνατό να αγγίξουμε όχι μόνο τα αντικείμενα που αντιλαμβανόμαστε ότι είναι
στερεά, αλλά και τα «αντικείμενα» (όπως τα φωτόνια) που είναι αόρατα σε εμάς
στο τρέχον στάδιο της εξέλιξης ή της κατάστασης της ύπαρξής μας.
9. Αυτό που θέλω να επισημάνω είναι ότι
καλύτερα να αντιμετωπίσουμε την ανθρώπινη οντότητα (τον εαυτό μας) ως μια
ενότητα, της οποίας οι πτυχές- το σώμα, οι αισθήσεις και ο νους- πρέπει να
συνεργάζονται ταυτόχρονα, έτσι ώστε η εμπειρία (οποιαδήποτε αντίληψη) να μπορεί
να εδραιωθεί.
10. Εδώ είναι μια σειρά σκέψεων:
-
Η
αντίληψη είναι το αποτέλεσμα των αισθήσεων.
-
Ο
κόσμος αποτελείται από αντικείμενα.
-
Τα
αντικείμενα γίνονται αντιληπτά από τις αισθήσεις.
-
Όλα
όσα γνωρίζουμε βρίσκονται στο μυαλό μας.
-
Έτσι,
τόσο ο υλικός κόσμος (τα αντικείμενα) όσο και ο νοητικός κόσμος (αντίληψη)
αποτελούνται ουσιαστικά από τις ίδιες ιδιότητες.
-
Βαθιά
μέσα μας αυτό που υπάρχει και αυτό που βλέπουμε να υπάρχει είναι ένα και το
αυτό.
11. Έχετε σκεφτεί ποτέ ότι, λύνοντας για
παράδειγμα ένα μαθηματικό πρόβλημα, τα χέρια μας χειρίζονται τα σύμβολα και τις
λειτουργίες που έχουμε κατά νου; Ότι ίσως τα χέρια μας περιγράφουν με αυτόν τον
τρόπο τη δική τους λειτουργία; Αλλά η λειτουργία ή δράση που εκτελούν τα χέρια
μας είναι η ίδια δράση που διαδίδεται σε όλο το Σύμπαν, που εκφράζεται από
κάποιο αντίστοιχο φυσικό πεδίο. Στην πραγματικότητα, κάθε μέρος του σώματός μας
ή οποιοδήποτε είδος αντικειμένου μπορεί να θεωρηθεί ως η εκδηλωμένη όψη
αντίστοιχων ενεργειών που διαπερνούν το Σύμπαν. Αν κάποιος δίνει προσοχή μόνο
στα χέρια του που κινούνται- όχι και στον λόγο που τα έκανε να κινηθούν- τότε
παραμελεί την ενότητα των πραγμάτων.
12. Εάν υπάρχει πραγματικά μια ενοποιημένη
πτυχή των αισθήσεων, έτσι ώστε ουσιαστικά οι αισθήσεις να μην είναι τίποτα
περισσότερο από τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τους διαφορετικούς τρόπους
δόνησης της δικής μας ψυχής, μπορεί κανείς να περιμένει ότι, κάτω από ορισμένες
συνθήκες, διαφορετικές αισθήσεις μπορούν να «μπερδευτούν», με τον ίδιο τρόπο
που μπορούν να υπερτεθούν τα κυματικά μοτίβα των ταλαντώσεων, έτσι ώστε, για
παράδειγμα, μια μυρωδιά να αντιστοιχεί σε ένα συγκεκριμένο χρώμα, ένας ήχος σε
ένα συγκεκριμένο συναίσθημα, ένα χρώμα σε ένα συγκεκριμένο σχήμα, ένα
συγκεκριμένο συναίσθημα σε μια συγκεκριμένη έννοια, και ούτω καθεξής- εξού και
η συναισθησία.
13. Στις πρωτόγονες κοινωνίες, επικρατούσαν προκαταλήψεις
και παρανοήσεις (η δίκη του Γαλιλαίου, για παράδειγμα, έλαβε χώρα μόλις πριν
από 500 χρόνια). Η τεχνολογία έχει κάνει τη ζωή μας ευκολότερη και πιο
πρακτική, αλλά έχει αφαιρέσει την επαφή μας με τη φύση και τις απολαύσεις μιας
αφελούς και απλής ζωής. Δεν είναι, ωστόσο, καιρός να χρησιμοποιήσουμε την
τεχνολογία για να ανακαλύψουμε ξανά τις πιο εξαιρετικές φυσικές μας
δυνατότητες; Δυστυχώς, η σύγχρονη επιστήμη εξακολουθεί να είναι υπερβολικά
υλιστική (η ύλη είναι για τη σύγχρονη επιστήμη ό,τι ήταν ο Θεός για την Ιερά
Εξέταση). Αλλά αν εγκαταλείψουμε το μηχανιστικό μοντέλο του Σύμπαντος, νέες
«διαστάσεις» στο «χωροχρόνο» θα εμφανιστούν.
14. Είναι πολύ δύσκολο, ακόμη και αδιανόητο, να
φανταστούμε πώς θα έμοιαζε η «φυσική» του μέλλοντος, αν τα ανθρώπινα όντα σε εκείνο
το στάδιο εξέλιξης θα έχουν γίνει «βιονικά», ή, ακόμη πιο μακριά στο μέλλον, αν
θα έχουν μετατραπεί σε «ενεργειακές σφαίρες», κινούμενες σε όλο το Σύμπαν χωρίς
φυσικά ή διανοητικά εμπόδια. Σε ένα τέτοιο φανταστικό μέλλον, ας ελπίσουμε, οι
συναισθητικοί δεν θα θεωρούνται «παράξενοι» ή «φρικιά της φύσης», επειδή τότε όλοι
οι άνθρωποι θα έχουν τις ίδιες ικανότητες. Παρεμπιπτόντως, σε αντίθεση με αυτό
που πιστεύουν οι περισσότεροι άνθρωποι τώρα, το μέλλον του πολιτισμού δεν είναι
η υλική τεχνολογία, αλλά η ενσωμάτωση με το ίδιο μας το πνεύμα.
15. Γιατί κρατάμε το κεφάλι μας όταν θέλουμε
να συγκεντρωθούμε; Δεν είναι οτιδήποτε γνωρίζουμε μια πτυχή της συνείδησης;
[1]: [https://en.wikipedia.org/wiki/Synesthesia]
10/4/2018
Εικόνα: [https://en.wikipedia.org/wiki/Synesthesia]