Η τυραννία της μετριότητας

A)   Η μηχανή φασολιών του Γκάλτον

 

«Ανεξάρτητα από το πόσο ασυμβίβαστος μπορεί να είσαι, τελικά θα ακολουθήσεις τον μέσο όρο».

 

1.     Μπορεί να φαίνεται περίεργο, αλλά ανά τους αιώνες η ανθρώπινη ιστορία δεν έχει γραφτεί ούτε από μια ομάδα εξαιρετικά ευφυών ανθρώπων ούτε από κάποιο εξαιρετικά ισχυρό έθνος. Αντίθετα, αυτό που φαίνεται να καθορίζει τελικά τις πράξεις μας είναι το κάλεσμα της απλής καθημερινής ανάγκης, ενώ η κοινή άποψη είναι αυτή που τελικά καθορίζει και ορίζει την επιστήμη.

 

2.     Ένα ενδεικτικό παράδειγμα της προηγούμενης αρχής (η οποία στην πραγματικότητα ονομάζεται αρχή της μετριότητας) είναι η μηχανή φασολιών του Γκάλτον (προηγούμενη εικόνα):

 

Η μηχανή φασολιών είναι μια συσκευή που εφευρέθηκε από τον Σερ Φράνσις Γκάλτον για να αποδείξει το κεντρικό οριακό θεώρημα. Αυτή η μηχανή αποτελείται από μια κάθετη σανίδα με παρεμβαλλόμενες σειρές από γόμφους (μανταλάκια). Οι χάντρες (τα «φασόλια») πέφτουν από την κορυφή, και όταν η συσκευή είναι επίπεδη, αναπηδούν είτε αριστερά είτε δεξιά καθώς χτυπούν τα μανταλάκια. Τελικά, οι χάντρες συγκεντρώνονται σε κάδους στο κάτω μέρος, όπου το ύψος των στηλών με τις χάντρες που συσσωρεύονται στους κάδους θα προσεγγίσει τελικά μια καμπύλη καμπάνας (κατανομή Γκάους). Ο Γκάλτον γοητεύτηκε με την τάξη της καμπύλης καμπάνας που αναδύεται από το προφανές χάος των χαντρών που αναπηδούν στα μανταλάκια της μηχανής του. Περιέγραψε εύγλωττα αυτή τη σχέση στο βιβλίο του Natural Inheritance (1889). [1]

 

3.     Αντί για φασόλια, θα μπορούσε κανείς να χρησιμοποιήσει χάντρες, μπάλες, σωματίδια, ανθρώπινα ύψη, συμπεριφορές, ή οποιαδήποτε μεταβλητή. Λέμε ότι η μεταβλητή κατανέμεται κανονικά, με την έννοια ότι ακολουθεί τον προηγούμενο κανόνα (τον νόμο των μεγάλων αριθμών, σύμφωνα με το κεντρικό οριακό θεώρημα): Αν αφήσουμε μια επαρκή ποσότητα χαντρών να πέσει στη μηχανή του Γκάλτον, ή αν μετρήσουμε τα ύψη πολλών ανθρώπων, ή αν εξετάσουμε τη συμπεριφορά μας σε πολλές διαφορετικές περιπτώσεις,  τελικά, συνειδητοποιούμε ότι είτε οι χάντρες, είτε τα ύψη, είτε η συμπεριφορά μας ακολουθούν το ίδιο μοτίβο- τείνουν να συγκεντρώνονται κοντά στο μέσο όρο.

 

B)    Το πείραμα της διπλής σχισμής του Γιανγκ

 

4.     Ένα σχετικό παράδειγμα είναι αυτό του πειράματος της διπλής σχισμής του Γιανγκ στη φυσική, που παρουσιάζει τον τρόπο με τον οποίο σχηματίζονται τα μοτίβα παρεμβολής:

 

Το πείραμα της διπλής σχισμής στην κβαντική μηχανική είναι ένα πείραμα που επινοήθηκε από τον φυσικό Τόμας Γιανγκ. Δείχνει ότι το φως έχει τόσο κυματική όσο και σωματιδιακή φύση, και ότι αυτές οι φύσεις είναι αδιαχώριστες. Το ίδιο ισχύει και για τα ηλεκτρόνια και τα άλλα κβαντικά σωματίδια.

 

Αυτό το πείραμα απαιτεί μόνο μια συσκευή διπλής σχισμής και ένα καλό λέιζερ για να «σχεδιάζει» ευθείες γραμμές. Το λέιζερ υποστηρίζεται έτσι ώστε να μπορεί να μετακινηθεί μόνο ηθελημένα. Στοχεύει στο κεντρικό σημείο μεταξύ των δύο σχισμών, οι οποίες βρίσκονται περίπου μισό μέτρο μακριά μεταξύ τους. Κάτι σαν μια οθόνη προβολής ή ένας λείος λευκός τοίχος τοποθετείται στην άλλη πλευρά της συσκευής, αρκετά μέτρα μακριά. Όταν όλα τοποθετηθούν σωστά, θα εμφανιστεί ένα μοτίβο φωτεινών και σκοτεινών ζωνών.

 

Το πείραμα της διπλής σχισμής έχει μεγάλο ενδιαφέρον για τους φιλοσόφους, επειδή η κβαντομηχανική συμπεριφορά που δείχνει τους ανάγκασε να επανεξετάσουν τις ιδέες τους για κλασικές έννοιες όπως «σωματίδιο», «κύμα», «θέση», «μετατόπιση μεταξύ δυο σημείων», και «παρατήρηση». [2]

 

5.     Παρεμπιπτόντως, το βαθύτερο μυστήριο του πειράματος της διπλής σχισμής δεν είναι το μοτίβο παρεμβολής, αλλά ότι το σωματίδιο συμπεριφέρεται είτε ως σωματίδιο είτε ως κύμα, σύμφωνα με τις συνθήκες που έθεσε ο πειραματιστής. Για παράδειγμα, αν βάλουμε κάποια συσκευή σε μία από τις δύο σχισμές για να παρατηρήσουμε το διερχόμενο σωματίδιο, τότε, επειδή το σωματίδιο διαταράσσεται από την παρατήρηση, το μοτίβο παρεμβολής εξαφανίζεται, και το σωματίδιο εμφανίζεται στην οθόνη ως «κουκκίδα». Επομένως, κατά συνέπεια, πρέπει να συμπεράνουμε ότι ένα σωματίδιο δεν είναι ούτε «σωματίδιο» ούτε «κύμα» πριν το παρατηρήσουμε. (Στην πραγματικότητα, πριν το παρατηρήσουμε το σωματίδιο δεν υπάρχει καν- καθώς δεν γνωρίζουμε τίποτα γι’ αυτό.)

 

C)    Τι είναι η «πιθανότητα»;

 

6.     Ας προσπαθήσουμε να εμβαθύνουμε λίγο περισσότερο στον τομέα της στατιστικής, η οποία είναι πράγματι μια πολύ περίεργη επιστήμη. Στην πραγματικότητα, κανείς δεν ξέρει τι είναι ουσιαστικά η πιθανότητα. Στην περίπτωση μιας πρόγνωσης καιρού, για παράδειγμα, εάν υπάρχει 40% πιθανότητα να βρέξει, αυτό σημαίνει ότι συνήθως βρέχει 40 από τις 100 ημέρες με παρόμοιες καιρικές συνθήκες. Στην περίπτωση της φυσικής, η πιθανότητα εύρεσης ενός φωτονίου σε κάποιο μέρος σχετίζεται με την ένταση του φωτός. Αυτή είναι η αναμενόμενη τιμή του (η μέση θέση). Μπορούμε επίσης να θεωρήσουμε ότι η μέση τιμή ή θέση καθορίζεται όχι μόνο από τη στατιστική προσδοκία αλλά και από την προσδοκία του παρατηρητή.

 

7.     Μια άλλη πτυχή είναι ότι τα στατιστικά σύνολα μπορεί από τη φύση τους να είναι ανομοιογενή. Αυτό σημαίνει πως όταν ρίχνουμε για παράδειγμα ένα νόμισμα, οι πραγματικές πιθανότητες δεν είναι ποτέ 50-50. Ο λόγος της ανομοιογένειας θα μπορούσε να είναι η επιρροή του υποκειμένου που πετάει το νόμισμα, ή απλώς η αδυναμία αντικειμενικού ριξίματος ενός απολύτως δίκαιου νομίσματος. Στην πραγματικότητα, ο τελικός καθοριστικός παράγοντας οποιουδήποτε είδους ανωμαλίας θα μπορούσε να είναι η υφή του ίδιου του χωροχρόνου (αν ο χωροχρόνος είναι ανομοιογενής από μόνος του).

 

8.     Αλλά το πιο περίεργο πράγμα σχετικά με τις πιθανότητες είναι η πτυχή του ταυτοχρονισμού. Στην περίπτωση ρίψης ενός νομίσματος, για ένα δίκαιο νόμισμα η πιθανότητα να πάρουμε είτε κορώνα είτε γράμματα είναι 50%. Με άλλα λόγια, τα γεγονότα (οι ριξιές) είναι ανεξάρτητες μεταξύ τους. Ωστόσο, ο θεμελιώδης νόμος της στατιστικής- αυτός των μεγάλων αριθμών- λέει ότι το αποτέλεσμα θα είναι 50% είτε για κορώνα είτε για γράμματα εάν πετάξουμε το νόμισμα αρκετές φορές. Επομένως, αν πάρουμε αρχικά πολλές «κορώνες», το αποτέλεσμα θα πρέπει να «κανονικοποιηθεί» σε «γράμματα» στο τέλος. Αλλά πώς ξέρει το στατιστικό σύνολο ότι πρέπει να κανονικοποιηθεί (ότι οι περισσότερες από τις ακόλουθες ρίψεις πρέπει να είναι «γράμματα») αν δεν έχει μνήμη του παρελθόντος; Είναι αυτή η πτυχή του ταυτοχρονισμού, ή της ολότητας- ότι η κατανομή έχει κατά κάποιο τρόπο τη γνώση της συνολικής της μορφής- αυτό που κανονικοποιεί το τελικό αποτέλεσμα. Έτσι, ακόμη και αν τα ξεχωριστά αποτελέσματα δεν αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, όλα συνδέονται ακαριαία μεταξύ τους ως σύνολο. Παρεμπιπτόντως, αυτό είναι παρόμοιο με την πτώση αντικειμένων- αν και δεν υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ τους καθώς πέφτουν, όλα πέφτουν στο έδαφος ταυτόχρονα (υποθέτοντας ότι πέφτουν από το ίδιο ύψος), επειδή όλα συνδέονται με μια κοινή δύναμη (τη βαρύτητα σε αυτήν την περίπτωση).

 

9.     Αν και η σύγχρονη φυσική φαίνεται να έχει διαχωριστεί από την αστρολογία ή την αλχημεία, η βάση της μπορεί ακόμα να εντοπιστεί στη σφαίρα των φανταστικών οντοτήτων που συνθέτουν τον κόσμο. Τα σωματίδια περιγράφονται ως πιθανοκρατικές κυματοσυναρτήσεις, οι οποίες μπορούν να θεωρηθούν πραγματικές οντότητες σύμφωνα με ορισμένες ερμηνείες της κβαντικής μηχανικής. Ενώ οι πιθανότητες δεν αντιμετωπίζονται ως φυσικό πεδίο, τα σωματίδια φαίνεται να γνωρίζουν εκ των προτέρων τις διαδρομές που πρέπει να ακολουθήσουν. Έτσι, η κατανομή των φυσικών οντοτήτων γίνεται μια ολόκληρη οντότητα, της οποίας τα μέρη μπορεί να λειτουργούν ανεξάρτητα, αλλά τα οποία συνδέονται επίσης ακαριαία από απόσταση. Το αποτέλεσμα είναι ότι η κατανομή ή η οντότητα δεν μπορεί να εντοπιστεί σε ένα συγκεκριμένο σημείο του χώρου και του χρόνου χωρίς να χάσει την ταυτότητά της ως οντότητα. Επιπλέον, όλες οι διαδικασίες που συνιστούν φυσικά φαινόμενα δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν χωρίς τη συμμετοχή του παρατηρητή που εξετάζει τα φαινόμενα. Επομένως, ο παρατηρητής είναι μέρος του φαινομένου που παρατηρεί, είτε πρόκειται για τον καιρό είτε για μια κατανομή πιθανοτήτων. Ο βαθμός στον οποίο ο παρατηρητής μπορεί να επηρεάσει τον καιρό ή το ρίξιμο ενός νομίσματος, είναι ένα άλλο ερώτημα...

 

D)   Η κανονική κατανομή

 

10.  Φανταστείτε ότι το Σύμπαν είναι σαν ωκεανός. Αλλά σε αυτή την περίπτωση, δεν μπορούμε να δούμε τον ωκεανό- μπορούμε επίσης να ονομάσουμε έναν τέτοιο ωκεανό «χωροχρόνο». Κάθε κινούμενο αντικείμενο στο Σύμπαν ακολουθεί μια τροχιά στα κύματα αυτού του ωκεανού του χωροχρόνου. Τέτοια κύματα παρεμβάλλονται μεταξύ τους, και επηρεάζονται επίσης από κινούμενα αντικείμενα, έτσι ώστε οι διαδρομές τους να μπορούν να αλλάξουν. Τώρα φανταστείτε ότι αντί για ένα πλοίο υπάρχει ένα ηλεκτρόνιο που κινείται σε αυτό το μέσο, και ότι τα κύματα που παράγει δεν είναι φτιαγμένα από νερό αλλά από φωτόνια. Τέτοιες κυματοειδείς ρυτίδες μπορούν να εμφανιστούν σε μια οθόνη ή σε οποιοδήποτε πέτασμα με τη μορφή μοτίβου παρεμβολών. Έτσι, αυτό που εμφανίζεται στην οθόνη δεν είναι ένα «ηλεκτρόνιο» που κόπηκε σε πολλά μικρά κομμάτια, αλλά η διαταραχή που προκάλεσε το κινούμενο αντικείμενο (το ηλεκτρόνιο σε αυτή την περίπτωση) στα κύματα του μέσου (δηλαδή του χωροχρόνου). Το αν ονομάζουμε ένα τέτοιο μέσο «ωκεανό», «χωροχρόνο», «κβαντικό δυναμικό» (όπως το αποκαλούσε ο Ντέιβιντ Μπομ), ή «πεδίο πιθανοτήτων», είναι δευτερεύον. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι προϋπάρχει, και ότι προκαθορίζει το μοτίβο παρεμβολής που προκαλείται από οποιοδήποτε κινούμενο αντικείμενο. Εάν το αντικείμενο περνάει ευθεία μέσα από τα κύματα, θα εμφανιστεί στο πέτασμα ως στερεό αντικείμενο αντί να έχει μοτίβο παρεμβολής. Το θέμα είναι ότι η κατανομή ή το πεδίο των πιθανοτήτων έχει πραγματική ύπαρξη με τη μία ή την άλλη μορφή.

 

11.  Η μαθηματική περιγραφή των πιθανοκρατικών κατανομών, όπως τα μοτίβα παρεμβολής, δίνεται από τη συνάρτηση Γκάους. Σε κάθε περίπτωση, το σχήμα της κανονικής κατανομής είναι αυτό μιας καμπάνας (μπορούμε επίσης να πάρουμε αυτό το σχήμα εάν σχεδιάσουμε μια γραμμή που ενώνει τις χάντρες στην κορυφή κάθε στήλης στη μηχανή του Γκάλτον). Αν και τα τυχαία επιλεγμένα δείγματα για μια δεδομένη ιδιότητα μπορεί να μην ταιριάζουν ακριβώς σε μια κανονική κατανομή, όσο περισσότερα δείγματα συμπεριλαμβάνουμε, τόσο περισσότερο αυτά τα δείγματα θα τείνουν να κατανέμονται κανονικά. Αυτό ονομάζεται κεντρικό οριακό θεώρημα:

 

Στη θεωρία πιθανοτήτων, το κεντρικό οριακό θεώρημα (CLT) ορίζει ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, όταν προστίθενται ανεξάρτητες τυχαίες μεταβλητές, το σωστά κανονικοποιημένο άθροισμά τους τείνει προς μια κανονική κατανομή (ανεπίσημα μια «καμπύλη καμπάνας») ακόμη και αν οι ίδιες οι αρχικές μεταβλητές δεν κατανέμονται κανονικά. [3]

 

12.  Μια σημαντική πτυχή της κανονικής κατανομής είναι ότι εάν ένας πληθυσμός κατανέμεται κανονικά για μία δεδομένη ιδιότητα, τότε θα υπάρχουν ορισμένα ποσοστά αυτού του πληθυσμού για τη δεδομένη ιδιότητα σε όλη την κατανομή:

 

Στην κανονική κατανομή, περίπου:

 

• Το 68% των δεδομένων θα εμπίπτει μέσα σε μία τυπική απόκλιση από τον μέσο όρο.

• Το 95% των δεδομένων θα εμπίπτει μέσα σε δύο τυπικές αποκλίσεις από τον μέσο όρο.

• Το 99,7% θα εμπίπτει μέσα σε τρεις τυπικές αποκλίσεις από τον μέσο όρο.

 

Το 50% της κατανομής βρίσκεται εντός 0,6745 τυπικών αποκλίσεων από τον μέσο όρο. [4]

 

13.  Μια συνέπεια της κανονικής κατανομής είναι ότι η παρουσία ενός μέλους του πληθυσμού σε κάποιο άκρο της κατανομής, προϋποθέτει την ύπαρξη περισσότερων μελών πιο κοντά στο μέσο όρο. Για παράδειγμα, εάν υπάρχει ένας πολύ προηγμένος εξωγήινος πολιτισμός στον Γαλαξία μας, του οποίου το τεχνολογικό επίπεδο είναι, ας πούμε, 2 τυπικές αποκλίσεις από τον μέσο όρο, τότε, δεδομένου ότι αυτός ο πολιτισμός θα ανήκει στο εξαιρετικό 5% (1 στους 20) όλων των πολιτισμών, θα υπάρχουν άλλοι 19 λιγότερο προηγμένοι πολιτισμοί (συμπεριλαμβανομένων και ημών) στον Γαλαξία μας. Αν και το πρόβλημα είναι ότι θα πρέπει πρώτα να ανιχνεύσουμε έναν τόσο προηγμένο πολιτισμό, η δική μας παρουσία συμπεραίνει την πιθανότητα ύπαρξής τους.

 

14.  Έτσι το κλισέ:

 

«Όσο μεγαλύτερο τόσο το καλύτερο»,

 

θα πρέπει να αντικατασταθεί από το:

 

«Όσο πιο κοντά στο μέσο μέγεθος, τόσο το καλύτερο.»

 

E)    Η τυραννία της μετριότητας

 

15.  Μια αρχή στενά συνδεδεμένη με την έννοια της κανονικής κατανομής είναι η αρχή της μετριότητας. Με μαθηματικούς όρους, η αρχή της μετριότητας βασίζεται στο νόμο των μεγάλων αριθμών (ότι όσο μεγαλύτερο είναι ένα δείγμα, τόσο περισσότερο οι τιμές μιας ιδιότητας του δείγματος θα τείνουν στη μέση τιμή). Αυτός είναι ένας απλός ορισμός της αρχής:

 

Η αρχή της μετριότητας είναι η φιλοσοφική αντίληψη (η οποία μπορεί επίσης να εκφραστεί ως πιθανολογικό επιχείρημα) ότι αν ένα αντικείμενο κληρωθεί τυχαία από ένα από πολλά σύνολα ή κατηγορίες, είναι πιο πιθανό να προέρχεται από την πιο πολυάριθμη κατηγορία παρά από οποιαδήποτε από τις λιγότερο πολυάριθμες κατηγορίες. Η αρχή έχει θεωρηθεί ότι υποδηλώνει ότι δεν υπάρχει τίποτα ασυνήθιστο σχετικά με την εξέλιξη του Ηλιακού Συστήματος, την ιστορία της Γης, την εξέλιξη της βιολογικής πολυπλοκότητας, την ανθρώπινη εξέλιξη, ή οποιοδήποτε έθνος. Η ιδέα είναι να υποθέσουμε τη μετριότητα, αντί να ξεκινήσουμε με την υπόθεση ότι ένα φαινόμενο είναι ειδικό, προνομιούχο, εξαιρετικό, ή ακόμα και ανώτερο.

 

Επίσης, η αρχή της μετριότητας προτείνει, δεδομένης της ύπαρξης ζωής στη Γη, ότι η ζωή υπάρχει συνήθως σε πλανήτες σαν τη Γη σε όλο το Σύμπαν. [5]

 

16.  Η αρχή της μετριότητας δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είμαστε μέσοι, αλλά ότι οι περισσότεροι εξωγήινοι πολιτισμοί θα συγκεντρώνονται κοντά στη μέση τιμή (όπως σε μια κανονική κατανομή). Αν ήμασταν ένας μέσος πολιτισμός, θα υπήρχαν πολλοί άλλοι πολιτισμοί σαν τον δικό μας εκεί έξω, και η πιθανότητα θα ήταν μεγάλη να έχουμε εντοπίσει μερικούς από αυτούς. Επομένως, είτε είμαστε πολύ πρωτόγονοι για να μπορέσουμε να ανιχνεύσουμε έναν άλλο πολιτισμό, είτε οι περισσότεροι από αυτούς είναι πολύ πρωτόγονοι για να αφήσουν ανιχνεύσιμα σήματα.

 

17.  Αλλά ακόμα κι αν τελικά εντοπίσουμε ή έρθουμε σε επαφή με έναν άλλο πολιτισμό, η αρχή της μετριότητας υποδηλώνει ότι θα τους αντιμετωπίζαμε με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζουμε τους «ξένους» στον πλανήτη μας. Εάν, από τη μία πλευρά, συναντήσουμε κάποιον του οποίου η νοημοσύνη είναι ανώτερη από τη δική μας, στις περισσότερες περιπτώσεις αρνούμαστε το γεγονός, και προσποιούμαστε ότι είμαστε καλύτεροι. Αν, από την άλλη πλευρά, συναντήσουμε κάποιον φτωχό ή «αγαθιάρη», βρίσκουμε την ευκαιρία να τον εκμεταλλευτούμε. Στην πραγματικότητα, αυτή η στάση αποκαλύπτει επίσης την αληθινή μας φύση: δεν είμαστε αρκετά έξυπνοι ως είδος για να αναγνωρίσουμε και να προωθήσουμε τη νοημοσύνη. Αυτό μπορεί να είναι προνόμιο λίγων ανθρώπων και, κατ’ αναλογία, μερικών πολιτισμών στην ιστορία του Γαλαξία μας.

 

F)    «Πού βρίσκονται;»

 

18.  Ιδού, συμπερασματικά, μερικές ερωτήσεις:

 

«Πού βρίσκονται;»

«Πού είσαι εσύ;»

«Νοιάζεται κανείς;»

 

«Θυμάσαι τη Διοτίμα;

Λιθοβολήθηκε μέχρι θανάτου από τον όχλο...»

 

«Πώς μπορώ να τους εξηγήσω ότι η Γη δεν είναι ούτε επίπεδη ούτε στρογγυλή;»

 

«Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι...»

Αλλά είναι ευλογημένοι ή τελικά είναι καταραμένοι;

 

«Πρέπει να ψηφίζουν οι ηλίθιοι;»

«Είναι η δημοκρατία το τέλειο πολίτευμα;»

 

«Μήπως το 2% των πιο νοήμονων ανθρώπων της κανονικής κατανομής έχει πιθανότητα κάποια μέρα να είναι κατανοητό από το υπόλοιπο 98%;

Ή μήπως στην ουσία δεν έχει νόημα να γίνουν κατανοητοί;» 

 

«Θα βρουν ποτέ δικαίωση τα φαντάσματα που περιφέρονται στις πιο σκοτεινές γωνιές των δικών μας παρανοήσεων;»

«Πώς μπορεί κανείς να προστατευθεί από την κατάρα του όχλου;»

 

19.  Η απάντηση σε τέτοιες ερωτήσεις είναι ότι η κανονική κατανομή είναι προβλέψιμη. Έτσι, ένα άτομο άνω του μέσου όρου μπορεί πάντα να είναι προετοιμασμένο για το αποτέλεσμα.

 

[1]: [https://en.wikipedia.org/wiki/Bean_machine]

[2]: [https://simple.wikipedia.org/wiki/Young%27s_double-slit_experiment]

[3]: [https://en.wikipedia.org/wiki/Central_limit_theorem]

[4]: [https://mathbitsnotebook.com/Algebra2/Statistics/STstandardNormalDistribution.html]

[5]: [https://en.wikipedia.org/wiki/Mediocrity_principle]

 

10/7/2018

Εικόνα: Μηχανή φασολιών του Γκάλτον

[https://en.wikipedia.org/wiki/Bean_machine]

 

Συναισθησία

 

1.     Σας έχει συμβεί ποτέ να μην μπορείτε να συγκεντρωθείτε ενώ διαβάζετε κάτι, εξαιτίας κάποιου θορύβου που σας αποσπά την προσοχή; Εάν προσπαθούσατε να ακούσετε κάποια ομιλία, για παράδειγμα, θα ήταν λογικό να υποθέσουμε ότι θα ήταν δύσκολο να καταλάβετε το περιεχόμενο εάν υπήρχε θόρυβος. Αλλά γιατί ένας θόρυβος αποσπά την προσοχή των ματιών όταν διαβάζουμε ένα βιβλίο;

 

2.     Αυτό είναι ένα παράδειγμα συναισθησίας: Φαίνεται ότι όλες οι αισθήσεις μας πρέπει να συνεργαστούν για να είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε κάτι. Όχι μόνο ένας δυνατός ήχος, αλλά και μια κακή μυρωδιά ή γεύση μπορεί να αποσπάσει την προσοχή.

 

3.     Τυπικά, η συναισθησία ορίζεται ως ένα αντιληπτικό φαινόμενο στο οποίο η διέγερση μιας αισθητηριακής ή γνωστικής οδού οδηγεί σε αυτόματες, ακούσιες εμπειρίες σε μια δεύτερη αισθητηριακή ή γνωστική οδό. Σε μια κοινή μορφή συναισθησίας, γνωστή ως συναισθησία γραφήματος-χρώματος, τα γράμματα ή οι αριθμοί θεωρούνται εγγενώς χρωματισμένα (προηγούμενη εικόνα). Ένα άλλο παράδειγμα είναι η συναισθησία χωρικής ακολουθίας ή μορφής αριθμών, όπου οι αριθμοί, οι μήνες του έτους ή οι ημέρες της εβδομάδας καταλαμβάνουν ακριβείς θέσεις στο διάστημα (για παράδειγμα, το 1980 μπορεί να είναι «μακρύτερα» από το 1990), ή μπορεί να εμφανίζονται ως τρισδιάστατος χάρτης (δεξιόστροφα ή αριστερόστροφα). Οι συναισθητικές συσχετίσεις μπορούν να εμφανιστούν με οποιονδήποτε συνδυασμό και αριθμό αισθήσεων ή γνωστικών οδών. Λίγα είναι γνωστά για το πώς αναπτύσσεται η συναισθησία. Έχει προταθεί ότι η συναισθησία αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας, όταν τα παιδιά ασχολούνται εντατικά με αφηρημένες έννοιες για πρώτη φορά. [1]

 

4.     Η συναισθησία, ως μορφή «υπεραίσθησης», είναι παρόμοια με την έξω-αισθητηριακή αντίληψη (ESP). Ενώ ο μηχανισμός είναι άγνωστος, φαίνεται ότι μια τέτοια ικανότητα χάνεται μετά την παιδική ηλικία. Μήπως αυτό οφείλεται σε κάποιο πρόβλημα του εκπαιδευτικού μας συστήματος (το οποίο βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη λογική αντί για τη διαίσθηση); Ή μήπως επειδή καθώς μεγαλώνουμε τέτοιες «παιδικές ιδιοτροπίες» εξαφανίζονται; Θα μπορούσε να υπάρχει κάποιος τρόπος για να καλλιεργούμε και να διατηρούμε τέτοιες ικανότητες για όλη μας τη ζωή;

 

5.     Σκεφτόμουν ότι όχι μόνο η αντίληψη αλλά και η σύλληψη βασίζονται στη συνεργασία των αισθήσεων. Στο προηγούμενο παράδειγμα, δεν μπορεί κανείς να διαβάσει ένα βιβλίο εάν υπάρχει θόρυβος. Αλλά μπορεί κάποιος να σκεφτεί οτιδήποτε αν δεν υπάρχει καμία αίσθηση; Μπορεί η νοημοσύνη να υπάρξει χωρίς τις αισθήσεις; Μια τέτοια συνεργασία μεταξύ των αισθήσεων και του νου είναι αυτό που ονομάζω  υπεραίσθηση (superception), ενώ είναι επίσης κοινώς γνωστή ως ιδεασθησία (ideasthesia).

 

6.     Φανταστείτε ότι ολόκληρος ο άνθρωπος είναι σαν μια σφαίρα ενέργειας (αν και αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας υλιστικά, έχοντας ένα σώμα, για κάποιο λόγο). Αυτή η σφαίρα μπορεί να ταυτιστεί με την ψυχή. Όλα τα ερεθίσματα από το περιβάλλον εισέρχονται σε αυτή τη σφαίρα, η οποία ταλαντεύεται. Τέτοιες ταλαντώσεις είναι αυτό που συνήθως αναφέρουμε ως αισθήσεις (επομένως θα μπορούσε να υπάρχει ένας άπειρος αριθμός αισθήσεων). Όλες οι πληροφορίες στο εξωτερικό περιβάλλον έχουν τη μορφή ταλαντώσεων, δημιουργώντας μοτίβα παρεμβολών. Η παλλόμενη ψυχή μας τότε συντονίζεται με τέτοιες ταλαντώσεις, έτσι ώστε να αντιλαμβανόμαστε κάτι (έτσι μια τέτοια ταλαντευόμενη ενεργειακή σφαίρα περιλαμβάνει ολόκληρη την ύπαρξή μας, τόσο το μυαλό όσο και την ψυχή, καθώς και το εκδηλωμένο μέρος μας που αντιλαμβανόμαστε ως σώμα).

 

7.     Στην πραγματικότητα, μπορούμε να συμπεριλάβουμε όλες τις πιθανές «ιδέες» ή έννοιες στην αντίληψη. Κατ’ επέκταση, επιπλέον, μπορούμε να πούμε ότι ο νους περιλαμβάνει την ψυχή αν περιορίσουμε την ψυχή στη συναισθηματική σφαίρα. Έτσι, η «αντίληψη» είναι το περίγραμμα μιας σφαίρας που περιλαμβάνει ολόκληρη την ανθρώπινη οντότητα, και πάνω στην επιφάνεια μιας τέτοιας σφαίρας λαμβάνει χώρα όλη η εμπειρία. Με μια τέτοια έννοια μπορούμε να πούμε ότι οι ιδέες ή οι έννοιες είναι είδη ανώτερων αισθήσεων, που βιώνονται διανοητικά αντί συναισθηματικά.

 

8.     Θα αποφύγω να εμβαθύνω σε περισσότερες λεπτομέρειες (και ίσως δεν θα είχα πολλά περισσότερα να πω). Η φωτογραφία Kirlian είναι ένα παράδειγμα για το πώς θα μπορούσαμε να βρούμε αποδείξεις για την ύπαρξη της ανθρώπινης αύρας (η οποία είναι μέρος της ψυχής μας). Προφανώς, αν ήμασταν τέλεια όντα, τότε θα αντιλαμβανόμασταν ολόκληρη την ύπαρξή μας διανοητικά- μπορούμε να πούμε ότι θα ήταν δυνατό να αγγίξουμε όχι μόνο τα αντικείμενα που αντιλαμβανόμαστε ότι είναι στερεά, αλλά και τα «αντικείμενα» (όπως τα φωτόνια) που είναι αόρατα σε εμάς στο τρέχον στάδιο της εξέλιξης ή της κατάστασης της ύπαρξής μας.

 

9.     Αυτό που θέλω να επισημάνω είναι ότι καλύτερα να αντιμετωπίσουμε την ανθρώπινη οντότητα (τον εαυτό μας) ως μια ενότητα, της οποίας οι πτυχές- το σώμα, οι αισθήσεις και ο νους- πρέπει να συνεργάζονται ταυτόχρονα, έτσι ώστε η εμπειρία (οποιαδήποτε αντίληψη) να μπορεί να εδραιωθεί.

 

10.  Εδώ είναι μια σειρά σκέψεων:

 

-        Η αντίληψη είναι το αποτέλεσμα των αισθήσεων.

-        Ο κόσμος αποτελείται από αντικείμενα.

-        Τα αντικείμενα γίνονται αντιληπτά από τις αισθήσεις.

-        Όλα όσα γνωρίζουμε βρίσκονται στο μυαλό μας.

-        Έτσι, τόσο ο υλικός κόσμος (τα αντικείμενα) όσο και ο νοητικός κόσμος (αντίληψη) αποτελούνται ουσιαστικά από τις ίδιες ιδιότητες.

-        Βαθιά μέσα μας αυτό που υπάρχει και αυτό που βλέπουμε να υπάρχει είναι ένα και το αυτό.

 

11.  Έχετε σκεφτεί ποτέ ότι, λύνοντας για παράδειγμα ένα μαθηματικό πρόβλημα, τα χέρια μας χειρίζονται τα σύμβολα και τις λειτουργίες που έχουμε κατά νου; Ότι ίσως τα χέρια μας περιγράφουν με αυτόν τον τρόπο τη δική τους λειτουργία; Αλλά η λειτουργία ή δράση που εκτελούν τα χέρια μας είναι η ίδια δράση που διαδίδεται σε όλο το Σύμπαν, που εκφράζεται από κάποιο αντίστοιχο φυσικό πεδίο. Στην πραγματικότητα, κάθε μέρος του σώματός μας ή οποιοδήποτε είδος αντικειμένου μπορεί να θεωρηθεί ως η εκδηλωμένη όψη αντίστοιχων ενεργειών που διαπερνούν το Σύμπαν. Αν κάποιος δίνει προσοχή μόνο στα χέρια του που κινούνται- όχι και στον λόγο που τα έκανε να κινηθούν- τότε παραμελεί την ενότητα των πραγμάτων.

 

12.  Εάν υπάρχει πραγματικά μια ενοποιημένη πτυχή των αισθήσεων, έτσι ώστε ουσιαστικά οι αισθήσεις να μην είναι τίποτα περισσότερο από τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τους διαφορετικούς τρόπους δόνησης της δικής μας ψυχής, μπορεί κανείς να περιμένει ότι, κάτω από ορισμένες συνθήκες, διαφορετικές αισθήσεις μπορούν να «μπερδευτούν», με τον ίδιο τρόπο που μπορούν να υπερτεθούν τα κυματικά μοτίβα των ταλαντώσεων, έτσι ώστε, για παράδειγμα, μια μυρωδιά να αντιστοιχεί σε ένα συγκεκριμένο χρώμα, ένας ήχος σε ένα συγκεκριμένο συναίσθημα, ένα χρώμα σε ένα συγκεκριμένο σχήμα, ένα συγκεκριμένο συναίσθημα σε μια συγκεκριμένη έννοια, και ούτω καθεξής- εξού και η συναισθησία.

 

13.  Στις πρωτόγονες κοινωνίες, επικρατούσαν προκαταλήψεις και παρανοήσεις (η δίκη του Γαλιλαίου, για παράδειγμα, έλαβε χώρα μόλις πριν από 500 χρόνια). Η τεχνολογία έχει κάνει τη ζωή μας ευκολότερη και πιο πρακτική, αλλά έχει αφαιρέσει την επαφή μας με τη φύση και τις απολαύσεις μιας αφελούς και απλής ζωής. Δεν είναι, ωστόσο, καιρός να χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογία για να ανακαλύψουμε ξανά τις πιο εξαιρετικές φυσικές μας δυνατότητες; Δυστυχώς, η σύγχρονη επιστήμη εξακολουθεί να είναι υπερβολικά υλιστική (η ύλη είναι για τη σύγχρονη επιστήμη ό,τι ήταν ο Θεός για την Ιερά Εξέταση). Αλλά αν εγκαταλείψουμε το μηχανιστικό μοντέλο του Σύμπαντος, νέες «διαστάσεις» στο «χωροχρόνο» θα εμφανιστούν.

 

14.  Είναι πολύ δύσκολο, ακόμη και αδιανόητο, να φανταστούμε πώς θα έμοιαζε η «φυσική» του μέλλοντος, αν τα ανθρώπινα όντα σε εκείνο το στάδιο εξέλιξης θα έχουν γίνει «βιονικά», ή, ακόμη πιο μακριά στο μέλλον, αν θα έχουν μετατραπεί σε «ενεργειακές σφαίρες», κινούμενες σε όλο το Σύμπαν χωρίς φυσικά ή διανοητικά εμπόδια. Σε ένα τέτοιο φανταστικό μέλλον, ας ελπίσουμε, οι συναισθητικοί δεν θα θεωρούνται «παράξενοι» ή «φρικιά της φύσης», επειδή τότε όλοι οι άνθρωποι θα έχουν τις ίδιες ικανότητες. Παρεμπιπτόντως, σε αντίθεση με αυτό που πιστεύουν οι περισσότεροι άνθρωποι τώρα, το μέλλον του πολιτισμού δεν είναι η υλική τεχνολογία, αλλά η ενσωμάτωση με το ίδιο μας το πνεύμα.

 

15.  Γιατί κρατάμε το κεφάλι μας όταν θέλουμε να συγκεντρωθούμε; Δεν είναι οτιδήποτε γνωρίζουμε μια πτυχή της συνείδησης;

 

[1]: [https://en.wikipedia.org/wiki/Synesthesia]

 

10/4/2018

Εικόνα: [https://en.wikipedia.org/wiki/Synesthesia]

 

 

Αποσπασμένη προσοχή

 

A)   ΔΕΠΥ (Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας)

 

1.     Αυτός είναι ένας ορισμός της ΔΕΠΥ:

 

a)     Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/ υπερκινητικότητας είναι μια διαταραχή του εγκεφάλου που χαρακτηρίζεται από ένα συνεχιζόμενο μοτίβο απροσεξίας ή/ και υπερκινητικότητας- παρορμητικότητας που παρεμβαίνει στη λειτουργία ή την ανάπτυξη του ατόμου. [1]

 

b)     Η ΔΕΠΥ είναι η πιο συχνά διαγνωσμένη ψυχική διαταραχή των παιδιών, και μπορεί να συνεχιστεί και στην ενήλικη ζωή. [2]

 

2.     Αυτή είναι η «κοινή» ΔΕΠΥ:

 

Μια μύγα βουίζει στο δωμάτιό μου. Μια μοτοσικλέτα μουγκρίζει καθώς περνά απ’ έξω. Η γειτόνισσά μου μόλις μπήκε σπίτι της, και χτύπησε δυνατά την πόρτα καθώς μπήκε. Προσπαθούσα να γράψω ένα ποίημα- θόρυβοι βρίσκονται παντού γύρω μου καθώς γράφω τώρα αυτό το κείμενο. Είναι τόσο δύσκολο να συγκεντρωθείς με τόσο θόρυβο...

 

«Αστειεύεστε; Πιστεύετε πραγματικά ότι πάσχω από ΔΕΠΥ;

Άμε στο διάολο...

Όλοι σας!»

 

B)    Φαρμακευτική αγωγή εναντίον διαλογισμού;

 

3.     Ποια είναι η θεραπεία; Βάζω πιο δυνατά το ραδιόφωνο. Ανοίγω τον απορροφητήρα. Βάζω ωτοασπίδες. Αγχώθηκα τόσο πολύ, και προσπαθώ όσο μπορώ να συγκεντρωθώ σαν να επρόκειτο να πεθάνω σε λίγο... Αλλά περιμένετε μια στιγμή.

 

4.     Μόλις ήρθε στο μυαλό μου ότι το να είσαι ήρεμος και να διαλογίζεσαι δεν είναι η φυσική κατάσταση των ανθρώπων- αν ένα παιδί μεγαλώσει σε μια προβληματική οικογένεια, σίγουρα θα αναπτύξει προβλήματα. Θα πρέπει λοιπόν να προτιμήσουμε τη φαρμακευτική αγωγή από το διαλογισμό; Δεν θα ήταν καλύτερο να απομακρύνουμε το παιδί από την προβληματική οικογένεια, αντί να το κάνουμε να ξεχάσει το πρόβλημα δίνοντάς του φάρμακα; Είναι αυτός ο σωστός τρόπος επειδή έτσι οι γιατροί θα γίνουν πλούσιοι; 

 

5.     Η ηρεμία και η συγκέντρωση δεν είναι αυτονόητες ικανότητες. Πάρτε οποιοδήποτε παράδειγμα μπορείτε να βρείτε από το ζωικό βασίλειο. Όλα τα ζώα λίγο πολύ φοβούνται τη βροχή και τις βροντές, τη φωτιά και το νερό, και είναι πάντα προσεκτικά αν παρακολουθούνται, είτε από αρπακτικά ζώα αν είναι το θήραμα, είτε από το θήραμα αν είναι οι θηρευτές. Ακόμα κι αν δεν φαίνεται να έχουν υπαρξιακά προβλήματα σχετικά με το νόημα της ζωής και του θανάτου, τα ζώα πάντα σκέφτονται την επιβίωση, αν η τροφή που έχουν είναι αρκετή ή αν θα πεινάσουν.

 

6.     Κατά συνέπεια, οι άνθρωποι, που έχουν πράγματι υπαρξιακά προβλήματα, θα ήθελαν να έχουν ασφάλεια ζωής ή να παντρευτούν, ενώ σκέφτονται όλη την ώρα πώς θα βγάλουν χρήματα, αν θα χάσουν τη δουλειά τους, ή αν θα μπορούσαν να γίνουν πλούσιοι κάποια μέρα (και αν είναι πλούσιοι τότε πάντα ανησυχούν αν θα τους κλέψουν)- πόσες φορές δεν έχουμε σκεφτεί να ληστέψουμε μια τράπεζα;...

 

7.     Συνειδητοποιούμε έτσι ότι ολόκληρη η ζωή μας καταλαμβάνεται από όλες εκείνες τις επιθυμίες και τους φόβους, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι είτε υπερβολικοί είτε παράλογοι, και οι οποίοι είναι τόσο εμμονικοί χωρίς καν να το συνειδητοποιούμε:

 

«Έχω την αίσθηση ότι κάτι κακό πρόκειται να συμβεί. Και, αν μου επιτρέπετε να προσθέσω, αισθάνομαι έτσι όλη την ώρα. Ωστόσο, εκ των υστέρων, τίποτα κακό δεν συμβαίνει ποτέ (τουλάχιστον όχι τις περισσότερες φορές)».

 

C)    Έλλειψη προσοχής έναντι υπερβολικής προσοχής

 

8.     Από τη μία πλευρά, όταν προσπαθούμε έντονα να επικεντρωθούμε σε κάτι, να λύσουμε ένα πρόβλημα για παράδειγμα, ανησυχώντας ταυτόχρονα ότι δεν θα πετύχουμε, τελικά θα εξαντληθούμε, δεν θα μπορούμε πλέον να δείξουμε προσοχή. Είναι σαν ένας δρομέας ο οποίος τρέχει τόσο γρήγορα ώστε λίγο πριν τη γραμμή τερματισμού όλοι οι υπόλοιποι δρομείς τον προσπερνούν:

 

«Επιτρέψτε μου να προσπαθήσω για άλλη μια φορά... ξανά... ξανά...

Αφήστε με να κάνω ένα τελευταίο τσιγάρο...

Τώρα... Τώρα... Τώρα...»

 

9.     Από την άλλη, η αδιαφορία και η απόσυρση δεν θα λύσει το πρόβλημα, ούτε θα μας βοηθήσει να γίνουμε καλύτεροι:

 

«Δεν θα συμμετάσχω στον αγώνα... Σίγουρα θα έρθω πρώτος... Πάντα το κάνω...

Αφήστε με να κάνω ένα τελευταίο τσιγάρο...

Ποιος ήρθε πρώτος;... Πόσο κοστίζει;... Ποιος νοιάζεται επιτέλους;...»

 

D)   Η συνειδητοποίηση και ο αυτοσχεδιασμός φέρνουν ηρεμία και συγκέντρωση

 

10.  Τι χρειάζεται λοιπόν να κάνει κάποιος για να είναι χαλαρός και συγκεντρωμένος στις δικές του υποθέσεις; Η αδιαφορία ή η λήψη ναρκωτικών είναι η εύκολη διέξοδος. Υπάρχει άλλος φυσικός τρόπος, τόσο φυσικός που θα μπορούσε να ρέει, σχεδόν αυθόρμητα, από τον ίδιο μας τον εαυτό;

 

11.  Το να χαλαρώσουμε και να συγκεντρωθούμε δεν είναι τόσο εύκολο όσο φαίνεται. Ακόμα κι αν δεν υπάρχει κάποιο εξωτερικό εμπόδιο, μπορεί να αισθανόμαστε ενοχλημένοι και πανικόβλητοι μέσα στην απόλυτη σιωπή- και ίσως η σιωπή και η μοναξιά είναι οι πιο τρομακτικές και θορυβώδεις καταστάσεις που υπάρχουν.

 

12.  Στην πραγματικότητα, δεν πρέπει να προσπαθούμε να μην φοβόμαστε- ο φόβος είναι τόσο φυσικός όσο η ελπίδα, αλλά να προσπαθούμε να συλλάβουμε και να περιγράψουμε τον φόβο μας- αν δεν μπορούμε να αποφύγουμε μια θυμωμένη αρκούδα που ορμά προς το μέρος μας, ας πέσουμε στα γόνατα δείχνοντας σεβασμό.

 

13.  Στη συνέχεια, ας προσπαθήσουμε να φανταστούμε αυτή τη σκηνή- ένα άγριο ζώο που μας επιτίθεται. Αποφασίζουμε να σταματήσουμε να τρέχουμε. Γυρίζουμε. Αντιμετωπίζουμε το θηρίο. Αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας και τους άλλους ανθρώπους. Μπορούμε να κοιτάξουμε το φόβο στα μάτια. Έτσι, αυτό που τελικά θα απολάβουμε είναι ένας μεγάλος σεβασμός και θαυμασμός για αυτή τη νέα γνωριμία:

 

«Ώστε εσύ ήσουν όλη την ώρα που έκανες τόσο θόρυβο...

Εσύ, ο ίδιος μου ο εαυτός...»

 

14.  Τώρα μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια μας. Να φέρουμε πίσω στο μυαλό το προηγούμενο γεγονός. Μπορούμε να σκεφτούμε την αρκούδα να κάθεται δίπλα μας, τρώγοντας από τα χέρια μας. Ας σκεφτούμε ότι ο κόσμος έχει σταματήσει να κινείται. Ότι η ίδια μας η σκέψη έχει σταματήσει να τρέχει. Πιάνουμε μια ιδέα που μοιάζει με μια ακτίνα φωτός, με κάποιο σχήμα και χρώμα, ακινητοποιημένη στο μυαλό μας. Υποθέτω ότι κάτι τέτοιο είναι ο διαλογισμός:

 

-        Εστιάζουμε την προσοχή μας σε κάποιο αντικείμενο.

-        Στη συνέχεια, βλέπουμε το αντικείμενο να εξαφανίζεται ενώ ακόμα το κοιτάμε.

…

-        Είμαστε τόσο συγκεντρωμένοι ώστε η σκέψη μας μετατρέπεται σε κενότητα.

-        Στη συνέχεια, χαλαρώνουμε, και νιώθουμε τόσο χαλαροί και αναζωογονημένοι.

 

15.  Ας αφήσουμε ολόκληρο τον κόσμο να φύγει χωρίς να δώσουμε προσοχή. Αργά ή γρήγορα θα φύγουμε κι εμείς. Όλα τελικά θα εξαφανιστούν. Ακόμα και οι Μεγάλες Πυραμίδες κάποια μέρα θα καταρρεύσουν. Ας μην φτάσουμε ως εκεί- έχουμε ήδη καταστρέψει τη Γη από τη βιασύνη μας. Δεν πρέπει να αφήσουμε αυτή την αόριστη και αυτοαναφερόμενη μανία του να κάνουμε και να γνωρίζουμε τα πάντα- χωρίς όμως να γνωρίζουμε ή να κάνουμε κάτι- να είναι καταστροφική ξανά. Ας ακολουθήσει ο καθένας το δικό του δρόμο.

 

E)    Δεν διαβάσατε την πινακίδα;

 

Έκπληξη!

 

[1]: [https://www.nimh.nih.gov/health/topics/attention-deficit-hyperactivity-disorder-adhd/index.shtml]

[2]: [https://www.webmd.com/add-adhd/guide/attention-deficit-hyperactivity-disorder-adhd#1]

 

10/3/2018

Εικόνα: [https://www.apqc.org/blog/4-rules-avoid-distraction]

 

 

Το τίποτε αξίζει κάτι

 

A)   Σχετικά με το τίποτε

 

1.     Κάποιος μας ρωτάει:

 

-        Τι συμβαίνει;

 

2.     Και απαντάμε:

 

-        Τίποτε.

 

B)    Αλλά πόσα πράγματα κρύβονται πίσω από αυτό το αόριστο «τίποτε»;

 

3.     Πόσες φορές δεν έχουμε βρει τον εαυτό μας να κάθεται σ’ ένα δωμάτιο, βλέποντας τηλεόραση ή παίζοντας στον υπολογιστή, ή απλά κοιτάζοντας τον τοίχο, χωρίς να έχουμε τίποτε να κάνουμε;

 

4.     Ίσως το 90% της ζωής μας αποτελείται από τέτοιο άχρηστο χρόνο, ο οποίος περνά αφήνοντάς μας άπραγους, βλέποντας τη ζωή μας να φεύγει χωρίς νόημα.

 

C)    Η αδράνεια είναι η ρίζα όλων των κακών...

 

5.     Είναι η δική μας τεμπελιά η βαθύτερη αιτία αυτής της αδράνειας; Είναι η παράξενη δύναμη της αδράνειας, που κυβερνά τις ψυχές μας, καθώς και όλη την ύλη στο σύμπαν;

 

6.     Ή μήπως υπάρχει κάτι που κρύβεται πίσω από την ανικανότητά μας να δράσουμε;

 

7.     Θυμάμαι μια φορά που ήμουν τόσο παραλυμένος από κάποιο περίεργο συναίσθημα που δεν μπορούσα καν να κουνηθώ...

 

8.     Τι είναι αυτό το είδος του τίποτε, που γίνεται τόσο πυκνό ώστε να κυριαρχεί βαθιά μέσα μας, παραλύοντας όλες τις πράξεις και τις σκέψεις μας;

 

9.     Υπάρχει ένας ασυνείδητος φόβος πίσω από την απροθυμία μας να κάνουμε κάτι, τη φύση του οποίου αγνοούμε;

 

D)   Αν το τίποτε είναι τελικά κάτι...

 

10.  Πιστεύω ότι αυτό το «τίποτε» που απαντάμε όταν αναρωτιόμαστε τι λάθος συμβαίνει με εμάς είναι σίγουρα «κάτι», ή ακόμα και ένα σωρό πράγματα, τα οποία έχουν συγκεντρωθεί στο μυαλό μας, πιθανώς ανεπιθύμητα, και τα οποία εμποδίζουν τη θέλησή μας να δράσουμε.

 

11.  Κακές αναμνήσεις, υποχρεώσεις που θα θέλαμε να αποφύγουμε- αν το σκεφτούμε δεν υπάρχει τίποτε που δεν θα θέλαμε να κάνουμε ανά πάσα στιγμή.

 

12.  Γιατί λοιπόν δεν αφήνουμε στην άκρη τέτοιες κακές σκέψεις; Αλλά πρώτα πρέπει να επικεντρωθούμε σε αυτό το «τίποτε» που μας στοιχειώνει, να συνειδητοποιήσουμε τι πραγματικά είναι, και να το αντιμετωπίσουμε.

 

E)    Αν δεν μπορούμε να αποφύγουμε κάτι τότε είναι προτιμότερο να το απολαύσουμε...

 

13.  Αλλά ακόμα κι αν, και αυτό θα συνέβαινε σε κάποια ακραία περίπτωση, είχαμε ήδη λύσει όλα τα προβλήματά μας, ή τουλάχιστον τα βασικά, θα μπορούσαμε ακόμα να αισθανθούμε ότι δεν υπάρχει τίποτε να κάνουμε;

 

14.  Αν βρίσκαμε όλες τις απαντήσεις στα μεγαλύτερα και βαθύτερα προβλήματα σχετικά με τη φύση του σύμπαντος και το νόημα και τον σκοπό της ζωής, τι θα μας έμενε τότε να κάνουμε;

 

F)    Έτσι αναρωτιέμαι... 

 

15.  Ποιο είναι το πρόβλημα;

 

16.  Τίποτε;...

 

17.  Αλλά αν το τίποτε είναι το πρόβλημα, πρέπει να υπάρχει κάτι ακόμα...

 

10/1/2018

Εικόνα: [https://www.deviantart.com/fireforlight/art/Nothing-is-Something-Worth-Doing-349835404]