Πρόκειται για την κλασσική πλέον ταινία επιστημονικής φαντασίας του Stanley Kubrik, βασισμένη στο βιβλίο του Arthur Clark.
Το έργο χωρίζεται σε τέσσερα μέρη: α)The Dawn of Man, β)TMA-1, γ)Jupiter Mission και δ) Jupiter and Beyond the Infinite.
Ο συνδετικός κρίκος σε όλο το έργο είναι ο μαύρος μονόλιθος, ηλικίας 4.000.000 ετών, ο οποίος εμφανίζεται στο α) μέρος στους πρωτόγονους ανθρώπους, στο β) μέρος στον κρατήρα Tycho του φεγγαριού, εξού και ο τίτλος TMA (Tycho Magnetic Anomaly), το γ) μέρος είναι κάπως αυτόνομο αναφερόμενο σ' έναν υπερυπολογιστή με όνομα Hal, και στο δ) μέρος ο μονόλιθος επανεμφανίζεται σε τροχιά γύρω από το Δία, όπου διασώζει τον αστροναύτη (Dave Bowman), κάνοντάς τον να 'ξαναγεννηθεί' και να δει τη ζωή του από την αρχή.
Το φιλμ σε γενικές γραμμές περιστρέφεται γύρω από το ζήτημα της τεχνητής και της εξωγήινης νοημοσύνης. O Carl Sagan αναφέρει στο βιβλίο του "The Cosmic Connection," ότι ο Clarke και ο Kubrick ρώτησαν τη γνώμη του για το πώς θα μπορούσαν να παρουσιάσουν με τον καλύτερο τρόπο την εξωγήινη νοημοσύνη. Ο Sagan, αναγνωρίζοντας την επιθυμία του Kubrick να χρησιμοποιεί ηθοποιούς που υποδύονται ανθρωποειδείς εξωγήινους για ευκολία, είπε πως η εξωγήινη ζωή είναι απίθανο να έχει κάποια ομοιότητα με τη ζωή στη Γη, και ότι για να την παρουσιάσει θα εισήγαγε τουλάχιστον ένα "ψευδές" στοιχείο (an element of falseness) στο φιλμ. Ο Sagan πρότεινε το φιλμ να υπονοεί παρά να παρουσιάζει κάποια εξωγήινη υπερευφυία. (Πηγή Wikipedia)
Στο παρόν απόσπασμα από το τρίτο μέρος, φαίνονται οι αστροναύτες που επισκέπτονται τον κρατήρα Tycho, για να βρουν το μονόλιθο. Αφού τον περιεργαστούν, κάθονται μπροστά του όλοι μαζί για μια αναμνηστική φωτογραφία. Εκείνη τη στιγμή, καθώς ανατέλλει ο ήλιος, ο μονόλιθος παράγει έναν εκκωφαντικό ήχο.
Σε κάθε περίπτωση, ο μαύρος μονόλιθος στέκει σε όλη τη διάρκεια του έργου σαν μια διαστημική "στήλη της Ροζέτας", που περιέχει όλα τα μυστικά του Σύμπαντος και που πάνω από όλα αποτελεί τη μυστική αιτία της ανθρώπινης εξέλιξης. Με αυτήν την έννοια το έργο είναι τελείως κλασσικό, αφού είναι διαποτισμένο με το συγκεκριμένο συναίσθημα και την πεποίθηση της "Θείας Παρέμβασης", υλοποιημένης σε αυτό το μονόλιθο.
Στο τρίτο μέρος (Jupiter Mission) το έργο αναφέρεται σ' έναν υπερυπολογιστή, τον Hal, που όταν κάνει ένα λάθος στον υπολογισμό της τροχιάς οι αστροναύτες αποφασίζουν να τον αποσυνδέσουν. Ο Hal όμως έχοντας διαβάσει τα χείλη τους από τη συνομιλία, αποφασίζει να τους σκοτώσει. Τελικά ο ένας αστροναύτης επιζεί και αποσυνδέει τον Hal. Εδώ το δίδαγμα είναι φαντάζομαι το πόσο σημαντικό είναι για εμάς τους ανθρώπους να αναγνωρίζουμε τα λάθη μας.
Το έργο χωρίζεται σε τέσσερα μέρη: α)The Dawn of Man, β)TMA-1, γ)Jupiter Mission και δ) Jupiter and Beyond the Infinite.
Ο συνδετικός κρίκος σε όλο το έργο είναι ο μαύρος μονόλιθος, ηλικίας 4.000.000 ετών, ο οποίος εμφανίζεται στο α) μέρος στους πρωτόγονους ανθρώπους, στο β) μέρος στον κρατήρα Tycho του φεγγαριού, εξού και ο τίτλος TMA (Tycho Magnetic Anomaly), το γ) μέρος είναι κάπως αυτόνομο αναφερόμενο σ' έναν υπερυπολογιστή με όνομα Hal, και στο δ) μέρος ο μονόλιθος επανεμφανίζεται σε τροχιά γύρω από το Δία, όπου διασώζει τον αστροναύτη (Dave Bowman), κάνοντάς τον να 'ξαναγεννηθεί' και να δει τη ζωή του από την αρχή.
Το φιλμ σε γενικές γραμμές περιστρέφεται γύρω από το ζήτημα της τεχνητής και της εξωγήινης νοημοσύνης. O Carl Sagan αναφέρει στο βιβλίο του "The Cosmic Connection," ότι ο Clarke και ο Kubrick ρώτησαν τη γνώμη του για το πώς θα μπορούσαν να παρουσιάσουν με τον καλύτερο τρόπο την εξωγήινη νοημοσύνη. Ο Sagan, αναγνωρίζοντας την επιθυμία του Kubrick να χρησιμοποιεί ηθοποιούς που υποδύονται ανθρωποειδείς εξωγήινους για ευκολία, είπε πως η εξωγήινη ζωή είναι απίθανο να έχει κάποια ομοιότητα με τη ζωή στη Γη, και ότι για να την παρουσιάσει θα εισήγαγε τουλάχιστον ένα "ψευδές" στοιχείο (an element of falseness) στο φιλμ. Ο Sagan πρότεινε το φιλμ να υπονοεί παρά να παρουσιάζει κάποια εξωγήινη υπερευφυία. (Πηγή Wikipedia)
Στο παρόν απόσπασμα από το τρίτο μέρος, φαίνονται οι αστροναύτες που επισκέπτονται τον κρατήρα Tycho, για να βρουν το μονόλιθο. Αφού τον περιεργαστούν, κάθονται μπροστά του όλοι μαζί για μια αναμνηστική φωτογραφία. Εκείνη τη στιγμή, καθώς ανατέλλει ο ήλιος, ο μονόλιθος παράγει έναν εκκωφαντικό ήχο.
Σε κάθε περίπτωση, ο μαύρος μονόλιθος στέκει σε όλη τη διάρκεια του έργου σαν μια διαστημική "στήλη της Ροζέτας", που περιέχει όλα τα μυστικά του Σύμπαντος και που πάνω από όλα αποτελεί τη μυστική αιτία της ανθρώπινης εξέλιξης. Με αυτήν την έννοια το έργο είναι τελείως κλασσικό, αφού είναι διαποτισμένο με το συγκεκριμένο συναίσθημα και την πεποίθηση της "Θείας Παρέμβασης", υλοποιημένης σε αυτό το μονόλιθο.
Στο τρίτο μέρος (Jupiter Mission) το έργο αναφέρεται σ' έναν υπερυπολογιστή, τον Hal, που όταν κάνει ένα λάθος στον υπολογισμό της τροχιάς οι αστροναύτες αποφασίζουν να τον αποσυνδέσουν. Ο Hal όμως έχοντας διαβάσει τα χείλη τους από τη συνομιλία, αποφασίζει να τους σκοτώσει. Τελικά ο ένας αστροναύτης επιζεί και αποσυνδέει τον Hal. Εδώ το δίδαγμα είναι φαντάζομαι το πόσο σημαντικό είναι για εμάς τους ανθρώπους να αναγνωρίζουμε τα λάθη μας.
ΥΣ. Στο Video η πρωτότυπη μουσική του film (Τάδε έφη ο Ζαραστρούστρα, του Strauss), αντικαταστάθηκε από το "A saucerfull of secrets, των Pink Floyd", λόγω πνευματικών διακαιωμάτων της MGM.